30 oktober 2013

Spiegel van de Middeleeuwen - Jozef Janssens

In't kort: Een overzicht van de Middeleeuwen in woord en beeld, met verschillende invalshoeken en heel wat fijne anekdotes, kleine weetjes en geschiedenisjes om de grote achterliggende stelling te bewijzen: de Middeleeuwen zijn veel meer dan enkel een periode van donkere leegte tussen de Oudheid en de Renaissance, zoals ons in het middelbaar onderwijs wordt ingestampt.

Mijn oordeel: Jozef Janssens heeft bij mij de liefde voor de Middeleeuwen opgewekt in zijn colleges, ik las al heel wat van zijn anderen werken, en zijn grote synthese kon ik dan ook niet missen.
Een ge-wel-dig boek, alles wat ik ervan verwachtte en meer. En mooi, zo mooi, al die illustraties.
Een (letterlijk en figuurlijk) prachtig boek.

Eindoordeel: *****

Het ware verhaal van de Kelly-bende - Peter Carey

In't kort: Ned Kelly, de beroemdste struikrover van Australië, vertelt zijn levensverhaal aan zijn dochter, die hij nooit heeft mogen en kunnen zien.
Nadat zijn moeder hem in de leer heeft gedaan bij een meester-struikrover, trekt hij zich terug in de bergen. Vandaaruit, met enkele kompanen, haalt hij zich door enkele kleinere criminele feiten de politie op de hals. Wanneer die hen dreigen in te rekenen, doodt hij de agenten, en het hek is voorgoed van de dam.
Als een Australische Robin Hood deelt hij de buit van enkele bankovervallen uit onder de bevolking, en wint hij zo hun sympathie, maar de bende stevent onafwendbaar op een tragisch einde af.

Mijn oordeel: Dit boek heb ik een aantal jaar geleden al eens gelezen, maar is zeker het herlezen waard.
Het boek krijgt een extra waarheidsgevoel door de stijl en de sfeer die Carey erin legt. Elk hoofdstuk begint met een soort literaire annotatie (bvb 'Postpapier met het briefhoofd van de Bank of New South Wales, 64 bladzijden van gemiddelde grootte (ca. 20 x 25 cm). Vouwen, vochtvlekken en andere vlekken.') en een heel korte samenvatting van wat in dat 'postpakket' wordt verteld.
Belangrijker is hoe Ned Kelly zelf schrijft: hij kent geen interpunctie, behalve de punten aan het eind van elke zin, werkt veel met afkortingen (g.v.d., hfdinsp. en zo), gebruikt een speciale werkwoordsvorm (nogal hollands aandoend, bvb 'we bennen', 'hun kennen dat doen' en zo), en dat maakt de sfeer erg authentiek, alsof het echt is gebeurd.
Wat na lezing wel wat in het achterhoofd blijft nazinderen: hoe enkele kleine tegenslagen iemand van het rechte pad weg en finaal de dieperik in kunnen leiden. Ned heeft het van in zijn jeugd niet makkelijk gehad, met een vader die door zijn criminele verleden al weinig kansen kreeg in het koloniale Australië. Ned wilde wel op het rechte pad blijven, zijn inborst was goed (of dat beweert hij toch zelf), maar de grootgrondbezitters en de politie dreven hem tot het uiterste. Een vleugje determinisme, als het ware.
Uiteraard is dit maar één kant van het verhaal, Kelly zal waarschijnlijk niet de braafste leerling van de klas zijn geweest. Maar toch, het stemt tot nadenken.

Eindoordeel: ****1/2

Gordon - Edith Templeton

In't kort: de ik-verteller, Louisa, is een jonge dame, die de iets oudere Richard Gordon ontmoet in London, net na WO II. Gordon is een psychiater en het klikt min of meer met Louisa, hij probeert haar -tot haar plezier- steeds te doorgronden en haar gedachten te voorspellen.
Belangrijker echter voor het verhaal: Gordon domineert Louisa al heel snel op seksueel gebied. Hun eerste keer komt als uit het niets, op een bank in een tuin. Maar de dominantie wordt groter en groter, tot op het (letterlijk) pijnlijke af. Sommige (verkrachtings-)scenes doen pijn aan de ogen. Louisa vindt echter een diepe bevrediging in die onderwerping, zowel lichamelijk als psychisch. Hun relatie loopt toch op de klippen, maar heeft Louisa gesterkt als persoon.

Mijn oordeel: Dit boekje werd heruitgegeven in de reeks 'Verboden Boeken' van De Morgen van enkele jaren geleden. Dat het ooit op de 'verboden lijst' heeft gestaan, wekt eigenlijk weinig verwondering. Het gaat er nogal expliciet seksueel, en soms ook erg hevig aan toe. Het boek verscheen in 1966 onder pseudoniem, en Templeton stemde er pas in 2003 in toe om onder haar eigen naam te publiceren.
Vlot lezend verhaal, goed geschreven, soms schokkend, soms wat lichter en milder in zijn toon.

 Eindoordeel: ***1/2

Wolf Hall- Hilary Mantel

In't kort: Thomas Cromwell wordt geboren in een arm gezin in Londen, +/- 1490. Hij kan ontsnappen aan zijn hardvochtige vader en doorkruist Europa, op zoek naar het fortuin. Als twintiger keert hij, met een zak vol levenservaring terug naar Engeland en wordt de rechterhand van kardinaal Wolsey, kanselier van Engeland.
Na de dood van zijn gezin én van Wolsey treedt hij in dienst van koning Henry VIII. Al snel schopt hij het tot de vertrouwenspersoon van de onzekere koning. Samen proberen ze van onder het kinderloze huwelijk met Catharine van Aragon te raken, om Engeland toch een rechtmatige troonopvolger te kunnen schenken.

Mijn oordeel: Wolf Hall is best een stevig en lijvig boek (663 blz in de Nederlandse vertaling), maar verveelt desondanks zelden of nooit. En toch staat het niet bol van de wilde actie en sensatie. Mantel bouwt haar verhaal heel geduldig op, neemt de tijd om haar personages te introduceren, en laat het verhaal eigenlijk voortdurend voortkabbelen zonder dat het vervelend wordt.
We krijgen een intrigerende inkijk in het Londen van rond 1530-1535, met een focus op het leven in de hogere kringen en het koninklijk hof. Dat die wereld bol staat van corruptie, achterklap, messen in de rug en vriendjespolitiek, behoeft geen verwondering. Gladjanus Cromwell kan zich daar meesterlijk doorheen spartelen, tot hij de top bereikt, als eerste adviseur van koning Henry.
Knap boek, enige minount is het veelvuldig gebruik van 'hij/hem/...', waar geregeld niet duidelijk is wie er dan wel bedoeld wordt. Maar da's een beetje mierenneukerij.

Eindoordeel: ****