Een deels gefictionaliseerd relaas van het joodse getto in de Poolse stad Lotz, van bij de bezetting door de Duitsers in 1939 tot de bevrijding door de Russen in 1945.We volgen, naast enkele andere getto-bewoners, vooral Mordechai Chaim Rumkowski, de Judenälteste of zo'n beetje de burgemeester van het getto, en zijn pogingen om het leven in het getto draaglijk(er) te maken.
Mijn oordeel:
In de Standaard der Letteren werd dit boek gerecenseerd onder de titel 'Welgemikte moker !', en kreeg het ook het maximum van vijf sterren. Daardoor stond het meteen ergens bovenaan mijn wish-list. En terecht.
Naast het schokkende, af en toe zelfs gruwelijke verhaal, daarenboven nog voor het grootste deel op ware feiten gebaseerd (wat het soms niet tot 'fictie' maar tot echte 'faction' maakt), blijft vooral de wrange smaak van de schuldvraag achter.
Immers, verschillende deportaties uit het getto (eerst de kinderen, dan de zieken en ouderen) werden zonder tegenstribbelen van Rumkowski door de Duitsers uitgevoerd. Wist Rumkowski niet dat de gedeporteerden een gewisse dood in de vernietigingskampen tegemoet gingen ? Wilde hij dzoveel mogelijk volwassen joden redden door hen zo hard mogelijk te laten werken, en hen zo onmisbaar te maken in het oorlogsapparaat van de nazi's ? Of was hij echt alleen uit op eigen voordeel en winst ? We zullen het nooit met zekerheid weten, aangezien hij samen met zijn familie op het einde van de oorlog zelf gedeporteerd werd, en vermoord in Auschwitz. De auteur laat de die schuldvraag ook onbeantwoord, wat het boek eigenlijk nog moeilijer verteerbaar maakt.
Wie geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog en de Endlösung, en het ervoor over heeft een klepper van zo'n 600 bladzijden te lezen die je met een knoop in de maag achterlaat, moet dit boek lezen.
Eindoordeel:
De lovende recensie in de SdL was terecht. ****1/2
Geen opmerkingen:
Een reactie posten