Het dwaallicht - Dick Matena (naar Willem Elsschot)

In't kort:
Drie Indische zeevaarders vragen aan Laarmans de weg naar een zekere Maria Van Dam die, volgens een gekrabbeld adres op een sigarettenpakje, in de Kloosterstraat. Terwijl Laarmans eerst net zinnens is hen meer te helpen dan met hen de weg uit te leggen, krijgt zijn goedheid toch de bovenhand en besluit hij om met hen mee te lopen.

Het is de start van een zoektocht die langer duurt dan voorzien.

Mijn oordeel:
Laarmans, anthi-held in wel meer werken van Elsschot, is, ondanks een sterk aanwezige cynische kant, nog steeds een beetje de naïeve goeierd. Het enige dat de wijsheid hem leert is dat hij, zo lijkt het, steeds de onzin van hun expeditie inziet. Op het einde moet hij dan ook inzien dat, wel, onze wereld een miserabele plak is, eigenlijk.

Niet echt een vrolijkmakend boek dus. De tekenstijl van Matena zet de sfeer perfect. Al herken ik er niet meteen Antwerpen in. Tuurlijk, het is een Antwerpen van vervlogen tijden, toen het meer dan nu een grauwe havenstad was. Het wereldbeeld en het cynisme dat eruit spreekt is echter van alle tijden.

Een mooie versie van de laatste roman van Elsschot. En ik ontdekte dat ik bijzonder weinig van dit werk had onthouden (ik las het pakweg 16 jaar geleden).

Eindoordeel:
****

Essex County - Joseph Lemire

In't kort:
Verhaal over verschillende generaties uit een dorpje in Essex County (Canada) die op een of andere manier een last uit het verleden meeslepen.

Mijn oordeel:
Dit is de gebundelde trilogie waardoor je in één keer alle verhalen leest. Dit heeft een positief effect op de appreciatie voor dit werk, want je ziet uiteindelijk dat er duidelijk een rode draad is.

De tekenstijl is vrij ruw, personages worden met krachtige lijnen getekend, maar dat geeft een veel duidelijker inzicht voor de lezer.

De tekenstijl geeft ook duidelijk de uitzichtloosheid van de situatie, de zwaarte van de te dragen last weer.

Eindoordeel:
****

Stitches - David Small

In't kort:
Stitches is de autobiografie van de auteur. Zijn jeugd was, kort gezegd, een hel. Een moeder die niet van hem hield, een vader die er nooit was of die niets zei, een krankzinnige grootmoeder...

David zelf krijgt vrij jong een kankergezwel in zijn nek dat verwijderd moet worden, waardoor hij zijn stem tijdelijk kwijt raakt en nog meer teruggetrokken gaat leven.

Mijn oordeel:
Dit is een duistere strip. Geen wonder natuurlijk, het leven van de jonge David is ook niets om vrolijk van te worden. De tekeningen zijn zo getekend dat ze perfect de angsten, emoties, twijfels van de opgroeiende jongen tekenen. De moeder is, letterlijk, geboren met het hart op de verkeerde plaats (aan de andere kant van de borstkas). Dat ze opgegroeid is in een gezin met een tirannieke moeder heeft haar ook geen goed gedaan. En dit zet ze nu verder in de opvoeding van haar eigen zoon.

De vader schittert door afwezigheid in het huishouden en ontvlucht zijn verantwoordelijkheid. Later blijkt ook dat de vader een enorm schuldgevoel heeft omdat hij zijn zoon al zeer jong aan röntgenstralen heeft blootgesteld en zo het kankergezwel heeft doen ontstaan.

Dit verhaal had nooit zo duidelijk verteld kunnen worden in een biografische roman. De stripvorm slaagt daar uitstekend in. We leren misschien wat weinig over de beweegredenen van Davids moeder, maar die zijn ook voor hem onduidelijk. We krijgen wel een aantal aanwijzingen. Zo is de moeder ook slachtoffer van haar tijd en weet ze zich gevangen als huisvrouw in een huwelijk met een saaie echtgenoot terwijl ze zelf op vrouwen valt. Die kant wordt wat onderbelicht. Probeer maar eens een liefhebbende moeder te zijn als je dat alleen maar bent omdat de samenleving dat van je verwacht...

David is dus uiteindelijk evenzeer een slachtoffer van zijn tijd waarin niemand is of mag zijn wie ze echt zijn. Je voelt je dan ook steeds niet op je plaats.

Eindoordeel:
****
Andere gelezen comic: "Ghost World" van Daniel Clowes. Vrij onderhoudende comic over twee verveelde tienermeisjes die in Amerikaans Suburbia gevangen zitten. Ze hebben de keuze om te blijven en porberen geluk te vinden in de middelmaat of zich blijven wentelen in cynisme en een hoop op een toch niet komend leuker leven. De film was beter.

Coraline - Neil Gaiman / P. Craig Russell

In't kort:
Coraline en haar ouders verhuizen naar een appartement in een groot, oud landhuis. Haar ouders hebben niet altijd tijd voor Coraline en ze trekt vaak alleen op ontdekkingstocht door de tuin en het huis. Het huis wordt bevolkt door vooral oudere mensen die nogal op zichzelf gericht zijn en steevast Coraline verkeerdelijk Caroline noemen.

Tijdens de schoolvakantie, bij een ontdekkingstocht door het huis, ontdekt Coraline een deur die, als je ze opent, uitgeeft op een bakstenen muur. Dit was vroeger de toegang tot een deel van het huis dat nu een nog onbewoond appartement is.

Deze deur blijkt later echter een deur te zijn naar een alternatieve wereld. Het is een exacte kopie van hun appartement, bevolkt door haar 'andere' ouders die wél meer tijd en liefde voor haar kunnen tonen en waar ze leuker speelgoed krijgt. De andere bewoners van het huis spreken haar hier wél met de juiste naam aan. Zal Coraline ervoor kiezen hier te blijven?

Mijn oordeel:
Hoewel dit in se een kinderboek is en de strip gebaseerd is op het kinderboek van dezelfde schrijver, denk ik dat de strip voor de allerkleinsten toch een beetje griezelig is. De 'andere wereld' is bevolkt door mensen wiens ogen vervangen zijn door aangenaaide knopen. Coraline moet alleen maar ook haar ogen vervangen om eeuwig daar te mogen blijven. Het vergt toch al wat kennis van metaforen om te weten dat dit betekent dat ze haar ziel aan de duivel moet verkopen.

En een duivel is haar andere moeder zeker. Het verhaal hoe Coraline daar probeert te ontsnappen is best spannend. Coraline is een pittige, verstandige jonge meid die zich knap verweert tegen het kwaad.

Voor kinderen is dit een spannend, wat akelig verhaal. Voor wat ouderen is het eerder een parabel over hoe een jonger kind omgaat met veranderingen, hoe het een plaats voor zichzelf moet weten te vinden in de wereld etc.

Eindoordeel:
***1/2

Bone - Jeff Smith

In't kort:
De neven Fone Bone, Phoney Bone en Smiley Bone worden uit Boneville verjaagd na één van Phoney Bones minder geslaagde sjoemelacties. We vinden hen terug in de woestijn waar ze de weg kwijt zijn geraakt.

Nadat ze verrast worden door een zwerm sprinkhanen, slaan ze op de vlucht en raken elkaar kwijt.

Fone Bone belandt na wat omzwervingen in de vallei, waarbij hij gered wordt uit de klauwen van "rat creatures" door een draak, bij de jonge Thorn en haar oma (Rose "Gran'ma" Ben). Het wordt de start van een meer dan 1300 pagina's durend avontuur met draken, heksen en andere magische schepsels.

Meer ga ik niet uitweiden, want het is te leuk om het zelf te lezen en verrast te worden.

Mijn oordeel:
Zéér leuk, zeer schattig, zeer verslavend. Het wordt op wel meer plaatsen omschreven als een soort Lord of the Rings maar dan grappiger. En dat klopt wel. Het is een even episch verhaal, het heeft dezelfde spanningsboog en het is ook fantasy. Hoewel het graag gelezen wordt door kinderen, is het niet specifiek geschreven voor kinderen. Zoals in de beste tekenfilms, kunnen zowel jong als oud hier wat aan hebben.

Ik heb een hele leuke leestijd gehad met dit boek. De neefjes Bone zijn duidelijk getekende pesonages: Phoney is de rechtse geldwolf, Smiley de (wat naïeve) lamme goedzak en Fone Bone is een beetje het opgroeiende jongetje dat in dit verhaal volwassen wordt. Zijn verliefdheid op Thorn en zijn onmacht om die gevoelens te plaatsen zijn zeer aandoenlijk. Alle drie de personages zijn duidelijk personages uit de echte wereld, onze moderne tijd. Het plaatsen van die drie personages in een 'fantasy'-omgeving, een meer middeleeuwse wereld, zorgt voor een mooi evenwicht. Wordt het allemaal wat te fantastisch, dan hebben we wel weer een van de Bones die voor het nuchtere evenwicht zorgt.

En het verhaal is ook spannend van begin tot einde. Oorspronkelijk is het verhaal in 55 verschillende episodes veschenen in een periode van 14 jaar. Jeff Smith heeft zijn tijd genomen om het verhaal te schrijven zoals hij het wilde, zonder toe te geven aan commercie. En dat heeft geleid tot een werkelijk wonderlijke comic.

Eindoordeel:
*****

Action Philosophers - Fred Van Lente & Ryan Dunlavey

In't kort:
De geschiedenis van de filosofie. In stripvorm. Van het woelige begin met de presocratici tot de deconstructie van Derrida.

Mijn oordeel:
Best wel leuk bedacht, al vraagt het wat tijd om te wennen aan de stijl en de opzet. Er wordt best gebruik gemaakt van flauwe humor (maar daar heb ik geen probleem mee :-)) en soms is dat geslaagd en soms, mwah, tja, haha... Maar geleidelijkaan geraak je gewend aan hoe de schrijver en tekenaar de strip hebben bedoeld en dan zie je ook dat ze hun voorbereiding hebben gedaan en weten waar ze het over hebben.

Voor de lezer is dit wel een leuke manier om je kennis van de filosofie bij te spijkeren en ook wat minder bekende filosofen te leren kennen. Zonder het al te ernstige misschien (als een deel van een filosofie onnozel is, dan mag dat ook belicht worden...). Maar: net als bij een cursus filosofie: ik ben nu alweer het merendeel vergeten...

Dit is trouwens een samenbundeling van eerder als losse delen verschenen comics. Het is dan eigenlijk ook beter om het boek beetje bij beetje te lezen (wat ik niet gedaan heb).

Leukste vondst in dit boek voor mij: Plato als een pro-wrestler (met masker).

Eindoordeel:
Geinig.
***1/2

Logicomix: an epic search for the truth - Christos H. Papadimitriou, Apostolos Doxiadis e.a.

In't kort:
Logicomix is een biografie in stripvorm van Bertand Russell en zijn queeste om de logica als basis van alle wiskunde te beschrijven.

De biografie is echter geromantiseerd, zodat een aantal ontmoetingen kunnen plaatsvinden die er in werkelijkheid niet waren. Dit om het verhaal een betere drive en flow te geven.
Parallel op een 'meta-niveau" zien we ook de schrijvers worstelen met hoe ze dit complexe verhaal goed kunnen brengen.

Mijn oordeel:
Van het onderwerp van deze strip, Bertrand Russell en daaraan verbonden de geschiedenis van de Logica in de wiskunde, kende ik weinig. Namen van mensen als Gödel, Wittgenstein waren me wel bekend en van wat colleges filosofie was er ook nog wel wat blijven hangen, maar uiteindelijk toch weinig.

Dit is een ideale manier om weer wat opfrissing daarrond te krijgen. De opzet om een moeilijke wiskundige theorie in een strip te verklaren is op zich al lovenswaardig. Door zelf als personages in de strip op te treden en de vragen te stellen die de lezer op dat moment ook heeft, krijg je als lezer ook niet het gevoel dat je niet de enige bent die dit allemaal complex vindt. Uiteindelijk was het maar weinigen gegeven om het magnum opus van Russell (samen met Whitehead) de "Principia mathematica" helemaal te lezen, laat staan te begrijpen.

Tuurlijk, door de stripvorm en door de beperking in aantal pagina's graaft deze strip ook niet superdiep. Maar het is zeker een aanpak die werkt om de aandacht en de interesse voor deze wiskundige aan te wakkeren.

Het is alsof je met een aantal vrienden, glaasje wijn erbij, zit te keuvelen over een onderwerp waar je niets of weinig van kent. Je luistert geboeid om het een tijdje later weer allemaal vergeten te zijn. Maar da's niet erg.
Eindoordeel:
****

The Book of Genesis - Illustrated by R. Crumb

In short: And God said, let the godfather of underground comics illustrate the Beginning.

My judgment: it's the Book of Genesis, nothing more, nothing less. Very true to the text and illustrated with reverence and composure (to the astonishment of many apparently, expecting a decadent and subversive interpretation). Lots of family trees, lots of inbreeding and men with beards that live to see their great-great-great grandchildren grow up and conceive. By sticking to the original text, it seems Crumb wants to show a glimpse of how ancient this mosaic of stories is - they're not always an easy read - rather than demonstrating the storytelling quality of the first book of the Bible.
If you are looking for more typical, trademark comic topics by Robert Crumb, you may want to look elsewhere.

Watchmen - Alan Moore (tekst) en Dave Gibbons (tekenaar)

(Ik heb dit boek al een drietal jaar geleden gelezen, maar het verdient zeker zijn plaats hier)

Genre:
Stripverhaal, graphic novel, science fiction, Action comic, doomsday fictie.

In 't kort:
- Who watches the watchmen?
- Het failliet van superhelden (oude én nieuwe) in een tijd waarin de nucleaire dreiging alle zin voor argumentatie overboord gooit.

Mijn oordeel:

Dit is niet zomaar een stripverhaal. Dit is een echte "graphic novel". Het is een groots verhaal waarin we de twijfels zien van een generatie superhelden (de Watchmen uit de titel) die er eigenlijk niet meer toe doet. Deze superhelden worstelen ook met dit besef. Dat zie je heel goed bij iemand als Rorschach (één van de coolste, maar tegelijk ook één van de akeligste en wreedste supehelden ever).

De twijfels van de superhelden worden uiteraard geëxtrapoleerd naar de twijfels van de Verenigde Staten (en bij uitbreiding de westerse wereld) van eind jaren '80 . Dit wordt allemaal op een indrukwekkende manier in elkaar gezet en verweven.

Om het allemaal nog wat religieus-existentiëler te maken hebben we ook nog een god-like personage in Doctor Manhattan en een would-be godlike creature (of eigenlijk de gevallen engel) in Ozymandias.

Het verhaal grijpt je vast van pagina één tot pagina laatst. Voor Nieuwe Superhelden is dit zeker een aanrader, al vertelt het laatste deel van het boek in zekere zin dat ook de Nieuwe SuperHelden tot mislukken gedoemd zijn.

De novel barst ook van de stijl en wordt doorspekt met zogenaamde krantenknipsels, feiten, dossiers etc... Knap...

Eindoordeel:
Heel erg indrukwekkende, coole en duistere graphic novel met meerdere lagen en geloofwaardige, menselijke, superhelden. *****

Feitje:
Juni 2009 komt er ook een film van uit.

Leuke aanvullende informatie van Dirk:

• De titel is respectvol geleend uit 'Desolation Row' van Bob Dylan (Highway 61 Revisited).
• Moore is ook bekend van de reeds verfilmde graphic novels From Hell, V for Vendetta en League of Extraordinary Gentlemen, maar die komen allemaal niet in de buurt van het getekende werk,... afwachten dus.
• En voor de die-hards: je kan het boek ook met annotaties lezen, het bulkt van de intertekstualiteit.