Dertig - Mart Smeets

In't kort: Mart Smeets, sportjournalist bij de NOS, vierde in 2002 zijn 30ste Tour de France op rij, en blikt op zijn eigen manier terug op drie decennia in 's werelds zwaarste en beroemdste wielerronde.

Mijn oordeel: waar je misschien zou verwachten dat Smeets het chronologisch aanpakt en jaar per jaar zou bespreken of uitspitten, doet hij het eerder thematisch. Hij begint wel bij het begin, met hoe hij eerder toevallig in de wereld van de wielerverslaggeving rolde in 1973, als bijzitter op de moto voor de NOS-radio. Enkele jaren later maakte hij, alweer heel toevallig, de overstap naar NOS-televisie, waar hij tot nader order nog steeds vertoeft.

Smeets vertelt vervolgens wat meer over de collega's van de bevriende televisiestations (Jan Wauters was één van de beste ooit, Louis De Pelsmaecker te afstandelijk, Michel Wuyts te schoolmeesterachtig, what's new?), en gaat dan wat dieper in op Nederlandse hoogtepunten. De fameuze Raleigh-ploeg van 1980, met winnaar Joop Zoetemelk in de rangen, was één van Smeets' all-time hoogtepunten, hij wijdde er zelfs een apart boek aan, maar hier dus ook een hoofdstukje. En de Tour van 1989, met liefst 30 Oranje-renners aan de start, een record.

Uiteraard passeert ook het doping-thema de revue, met Zoetemelk, Theunisse en het PDM-Intralipid-verhaal als hoofdrolspelers.

Jan Raas, Peter Post en Cees Priem, de bekendste Nederlandse ploegleiders, worden tegen elkaar afgewogen, en ook Indurain en (uiteraard !) Armstrong krijgen een apart hoofdstukje.

Typisch een Smeetsboek: vlot geschreven, helder en informatief, af en toe grappig, soms met harde standpunten maar altijd onderhoudend. Eén van zijn betere.

Eindoordeel: ****

The Invention of Everything Else - Samantha Hunt

In't kort:

Nikola Tesla, veel minder bekend dan gerenommeerde uitvinders als bijvoorbeeld Thomas Edison of Marconi, is een van de grootste uitvinders van eind 19e en de vorige eeuw. Hij zorgde bijvoorbeeld ervoor dat we nu kunnen genieten van AC electriciteit en , weliswaar slechts na vele rechtszaken tegen Marconi, is hij ook de officiële uitvinder van de radio. Dit boek is deels een gefictionaliseerde biografie van deze bizarre figuur (had meer liefde voor duiven dan voor mensen).

In het andere verhaal maken we kennis met Louisa die als dienstmeid werkt in het hotel waar Tesla de laatste jaren van zijn leven verblijft. Haar moeder is gestorven bij haar geboorte en zij woont samen met haar vader, wiens hele leven in het teken staat van de herinnering aan zijn te jong overleden vrouw. Louisa is ook al gefascineerd door duiven.

Mijn oordeel:

Dit is duidelijk een boek dat je kan catalogiseren bij de generatie jonge Amerikaanse auteurs waar ook Jonathan Safran Foer, Dave Eggers en Nicole Krauss bijhoren. Niet toevallig waarschijnlijk krijgt de lof van Dave Eggers een prominente plaats op het voorblad. Dit betekent dat we dus ook hier een mix krijgen van huidige tijd en personages daarin en een terugblik op het verleden (dat van Tesla, maar ook dat van Walter, de vader van Louisa) en hoe dat verleden effect heeft op het heden. Het verleden zowel als het heden hebben vaak ook iets sprookjesachtigs.

Nu, dit is mooi en dit is ook een mooi verhaal, maar wat ik ook al had bij The History of Love van Nicole Krauss heb ik hier ook: de verzadiging is een beetje bereikt. De stijl staat als het ware echte emoties in de weg. Dit is best een emotioneel verhaal en het einde is niet per se heel happy, maar door het misschien net te gestileerde verhaal blijf je als lezer een beetje neutraal ernaar kijken. Het lijkt wat te artificieel, te literair. Je blijft op je honger zitten op het vlak van emotionele medeleven met de personages.

Daarnaast is de figuur van Nikola Tesla best bijzonder en daar wordt, ongetwijfeld ook om het verhaal te dienen, toch te weinig tijd aan gegeven. Akkoord, dan moet ik eigenlijk maar een biografie van die man lezen.

Al bij al een goed boek, leest prettig, maar al te gestileerde mooischrijverij staat in de weg van mijn betrokkenheid bij het verhaal.

Eindoordeel:

***

Bloody Sundays - Mike Freeman

In't kort: de American Football-wereld is heel complex, met heel wat ins & outs. Freeman neemt ons mee voor een blik achter de schermen. Zo passeren de belangrijkste speler- en coach-posities de revue, en bekijken we wat de League zelf doet om de spelers beter te beschermen tegen de after-effects van deze vrij gewelddadige (al is het wel gecontroleerd geweld) sport.

Mijn oordeel: Freeman is een doorwinterd football-journalist, en kent deze gesloten wereld als weinig anderen. Het verhaal over de homofobie , verteld door een homofiele (uiteraard anonieme) speler is erg onthullend, net als de uiteenzetting over het huiselijk geweld dat bij meer en meer spelers blijkbaar de kop opsteekt. Ook het hoofdstuk over het leven van een head-coach van een NFL-team is erg interessant.

Aan de andere kant is het boek ook wel wat gedateerd (geschreven in 2002). Zo heeft de auteur het over Michael Vick als de beste quarterback van de nabije toekomst, en hemelt hij de Tampa Bay Buccaneers danig op, terwijl dat achteraf een simpele eendagsvlieg bleek. Maar achteraf is het natuurlijk makkelijk...

En ook voor een grappige noot kan je bij Freeman terecht. Het hoofdstukje '99 Reasons why Football is better than Baseball' is hilarisch, en hij beschrijft ook wat ie zou doen mocht hij één dag tsaar van de football-wereld zijn.

Eindoordeel: **** (al is zijn voorliefde voor alles wat met New York te maken heeft, af en toe irritant, de rest is echt heel goed)

No Country For Old Men - Cormac McCarthy

In't kort:

Voor wie de film gezien heeft, zal het verhaal wel bekend zijn: Lewellyn Moss stuit tijdens de jacht in de barre Texaanse woestijn op een slagveld ten gevolge van een vermoedelijk misgelopen drugstransactie. Hij vindt er bijna evenveel lijken als kogelgaten, naast een shitload of drugs. Wat verderop vindt hij de geldkoerier, ook al dood. Lewellyn neemt het geld mee.

Hiermee start hij een onwaarschijnlijke achtervolgingsthriller waarin hij moet proberen de onstopbare en compleet gestoorde premiejager Anton Chigurh af te houden.

Sheriff Bell, een oldtimer, in wiens county de misgelopen drugstransactie heeft plaatsgevonden, loopt steeds achter de feiten aan en kan weinig meer doen dan de lijken onderweg tellen en zich hoodschuddend afvragen waar we in godsnaam mee bezig zijn.

Mijn oordeel:

Ik was van de film niet heel erg gecharmeerd, terwijl ik mezelf toch tot de liefhebbers van de films van de Coen broers reken. Te traag, te nietszeggend, te doelloos leek de film me. Bij het boek echter klopt het wel allemaal. Zonder dat het boek trouwens veel antwoorden geeft. Dit is een parabel over het verschuiven van goed en kwaad, het afglijden van de Amerikaanse maatschappij naar steeds diepere dalen. Inderdaad geen land voor oude mannen: het gaat hun verstand en hun begrip te boven hoe het zo ver is kunnen komen.

Ik was van begin tot eind aan dit boek gekluisterd. McCarthy registreert voornamelijk de gebeurtenissen. Deze puur registrerende stijl werkt bijna hypnotiserend en jaagt de lezer door het boek. In slechts spaarzame persoonlijke interventies door Sheriff Bell krijgen we een soort van sociale kritiek. Deze steeds cynischer interventies van Sheriff Bell verheffen een al zeer goed opgebouwde en spannende roman naar een hoger niveau.

Eindoordeel:

Zeer van genoten. Ik wil nu eigenlijk de film nog eens bekijken.

****1/2

Pronto - Elmore leonard

In't kort:

'Crime noir' roman over illegaal bookmaker Harry Arno die uit de criminaliteit wilt stappen en een nieuw leven starten in Italië.

Hij wordt achterna gezeten door de bende van Jimmy Cap, voor wie hij de sportweddenschappen beheerde en daarbij af en toe wat geld liet 'verdwijnen'.

Mijn oordeel:

Deze stijl van boeken kan soms heel erg boeiend zijn. Het draait hem dan meestal niet om de misdaad zelf en de acties, maar om de psychologische diepgang van de betrokkenen. Dat wordt ook hier gepoogd. We zien hoe Harry eerst denkt in Italië zijn levensdroom te kunnen vervullen, maar dan snel weer merkt dat hij alleen kan leven in zijn zeepbel van misdaad en drank.

Echter, het lukt hier niet helemaal (lees: de personages boeiden me niet). Alle personages in dit verhaal zijn aan de basis dom. Harry zelf, die te naïef is om te geloven dat hij al die jaren Jimmy Cap te slim af is zijn, Jimmy Cap, die te dom is om te zien dat een naïeveling als Harry hem te slim probeert af te zijn, Raylan, de US Marshal die, om mij onduidelijke redenen, Harry in bescherming neemt en ga zo maar door.

Positief: Elmore Leonard is een goede verteller en het verhaal gaat vooruit. Dat het snel nergens naartoe ging, is dan wel jammer.

Eindoordeel:

*1/2

PS: 100!!

Oranges Are Not the Only Fruit - Jeanette Winterson

In't kort:

Dit is het semi-autobiografische relaas van Jeanette, een adoptiedochter die door haar moeder streng religieus opgevoed wordt: zij ziet in haar een missionaris voor hun kerk.

Tot blijkt dat Jeanette onreine gedachten heeft aangaande haar eigen geslacht. Een keer wordt de demon nog uit haar verdreven, maar weer wat jaren later geeft Jeanette toe aan haar geaardheid en verlaat noodgedwingen het ouderlijk huis.

Mijn oordeel:

Dit is een mooi beschreven, soms leuk, soms ontroerend relaas van volgzame, gehersenspoeld wonderkind tot zelfbewuste, opstandige adolescent. Door de tekst voel je de pijnlijke moeite en het uiteindelijke onvermogen om de liefde voor haar adoptiemoeder te verzoenen met haar zoektocht naar eigen geluk.

Het geeft tegelijk ook weer hoe moeilijk het is om als andersdenkende te aarden in een enggeestige gemeenschap.

Eindoordeel:

Ontroerend en mooi. Qua sfeer vergelijkbaar met "The Rain Before It Falls" van Jonathan Coe.

****

High Society - Ben Elton

In't kort:

Peter Paget, een 'backbencher' in de Labour party, oppert een revolutionair wetsvoorstel: legaliseer alle drugs, zodat de regering de handel erin kan organiseren en in goede banen leiden eerder dan dat de criminele onderwereld er zijn slag mee kan slaan.

In deze satire (het is natuurlijk wel Elton) volgen we het wedervaren van uiteraard Paget (die alle kenmerken van een stijve, middle-aged Britse politicus heeft, buitenechtelijke relatie en al) maar ook van verschillende drugsgebruikers: aan de ene kant Tommy Hanson, pop-idool du jour, die door zijn rijkdom aan drugs geraakt en Jessie, een 17-jarig meisje dat thuis is weggelopen en door een malafide pooier eerst aan de drugs is geraakt en daarna in de prostitutie.

Mijn oordeel:

Dit is alweer een zeer te pruimen satire van Ben Elton, al merk je ook hier dat Elton met mate genuttigd dient te worden: hij durft wel eens net te lang hetzelfde truukje gebruiken en dat begint op den duur op te vallen. Uiteraard vraagt een satire om stereotypes, maar in dit boek begint dat in het geval van bijvoorbeeld Tommy Hanson wat te zeer op te vallen.

Desalniettemin een zeer genietbaar boek waar je tot het einde geboeid blijft. Je wilt weten hoe het met de verschillende personages afloopt. Niet zo hilarisch als Dead Famous en Chart Throb misschien, maar daar leent het onderwerp zich natuurlijk ook minder toe. Het snijdt ook een maatschappelijk probleem aan en Elton wil het niet teveel bagatelliseren.

Eindoordeel:

***