10 november 2013

The Dying Animal - Philip Roth

In't kort:
David Kepesh, een cultuurprofessor op leeftijd, kiest om de zoveel jaren een van zijn vrouwelijke studentes uit om zijn bedgenoot te worden. Hij doet dit steeds zonder emotioneel te afhankelijk te worden, dat leidt alleen maar tot jaloezie en andere problemen.

Tot hij Consuela Castillo ontmoet, een knappe, rondborstige Cubaanse.

Mijn oordeel:
Het is al best een tijd geleden dat ik dit boek las. Terwijl ik al een aantal werken van Roth gelezen heb en goed vond, heeft dit boekje me vooral geërgerd.

Eigenlijk is Kepesh vooral een vies, oud mannetje dat zijn studentes, vanuit zijn dominante positie als professor (schijnbaar erotiseert macht :-)), verleidt voor zijn eigen seksuele fantasietjes. En we verstoppen dat achter wat gefilosofeer. Het gefilosofeer werkt niet. Sex is sex: een vleselijk gebeuren tussen twee mensen die elkaar liefhebben en dat plezier verschaft. In het geval van Kepesh is het vooral iets wat hém plezier moet verschaffen waarbij hij zijn dominantie probeert in te kleden in een filosofisch gewauwel van heb-ik-jou-daar.

Dat maakt dit boekje een beetje een enge bedoening en vraag ik me af of Roth zich zelf niet ziet als een Kepesh.

Eindoordeel:
**

Menens - Marc Reugebrink

In't kort:
"Douwes moet dood". Dit is een resolutie die Léon, een overjaarse links revolutionaire jongere, in 1988 op de avond van de overwinning van Nederland tegen Duitsland in de halve finale van het EK '88 aanneemt bij de geboorte van zijn dochtertje. Derk Siebolt Douwes is de hoofdredacteur van de Ochtendbode, een door elke Noord-Nederlander gelezen krant en voor Léon de verpersoonlijking van alles wat er fout loopt in de maatschappij.

Mijn oordeel:
Ik had eerder al het met de Gouden Uil gelauwerde 'Het Grote Uitstel' gelezen. Daar was ik, ondermeer doordat ik te weinig wist van de Nederlandse geschiedenis (althans, zo bleek), een beetje op mijn honger blijven zitten.

De schrijfstijl van Reugebrink sprak me toen echter wel aan. Dat doet het ook hier. Reugebrink doet Léon echt leven, je denkt als het ware mee met hem, je voelt enerzijds mee de ernst van Léons voornemen maar anderzijds ook de onzin ervan. Daardoor leest dit boek initieel ook als een trein.

Tegen het einde van het boek aan verliest de spanningsboog aan kracht en raak je als lezer wat uitgekeken op de interne monoloog van Léon. Treffend is dat dit perfect past in het 'afgezaagde' van Léons discours, waaruit nog maar eens blijkt dat Léon een reliek van een voorbijgestreefd links revolutionair verleden is. Een reliek dat Léon toen ook al was, misschien. Waar vele 'revolutionairen' vooral de gezelligheid van het groepsgevoel en het gezellig wiet roken voor ogen hadden, was Léon toen al diegene die maar bleef hameren op het partizanendom etc. Terwijl iedereen er de mond van vol had dat het hen menens was, was het alleen Léon nog die er voor ging.

In "Menens" krijgen we tegelijk een ironische als meewarige blik op zowel de hele 'linkse revolutie' als op de overgebleven activisten. Terwijl de anderen allang in de maat van het maatpak lopen, blijft de enkeling verweesd achter. Wie moet er dan uiteindelijk dood: Douwes? Of de revolutie?

Eindoordeel:
***1/2

1 november 2013

Hoe moet je zijn? - Sheila Heti

In't kort:
Sheila, vers gescheiden en vruchteloos schrijvend aan een toneelstuk, gaat op zoek naar hoe je moet zijn. Ze doet dit vooral door gesprekken met Margaux, schilder en haar beste vriendin.

Mijn oordeel:
Op geen enkel moment had Sheila Heti me mee. De gedachtenstromen over het leven, over kunst, over eender wat eigenlijk, leken me leeg, betekenisloos, ja, ik durf zeggen: onnozel.

Het boek wordt over het algemeen bijna jubelend ontvangen, dus ik mis blijkbaar iets. Het zal wel aan mij liggen (ben ik met een verkeerde instelling aan die boek begonnen?), maar het werkte dus niet.

Ik heb het boek na ongeveer twee derde vruchteloos zoeken naar de zin ervan opzij gelegd.

Eindoordeel:
-

Reizen zonder John - Geert Mak

In't kort:
60 jaar na het verschijnen van John Steinbecks reisverslag "Travels with Charly" volgt Geert Mak dezelfde route.

Waar Steinbeck in zijn tijd een soms pessimistisch verslag deed van het Amerika zoals het toen was, zo probeert Geert Mak dit voor het Amerika van de 21e eeuw.

Mijn oordeel:
Geert Mak is een van die schrijvers die non-fictie op een zeer leesbare, zeer persoonlijke en betrokken manier kan brengen. Door vanuit een zeer persoonlijke betrokkenheid over dit of dat feit te berichten, ben je als lezer ook meer betrokken  en geïnteresseerd.

In dit boek valt het wat tegen. Dat komt voornamelijk ook omdat Mak al heel snel aan geeft dat zijn idee voor het boek ten eerste niet bijster origineel is (op hetzelfde moment als hij doen andere journalisten net hetzelfde) en ook dat Steinbeck een hele hoop bij elkaar heeft verzonnen.

Voor mij voel je de hele tijd in dit boek dat Mak er dan maar wat van probeert te maken. Hij zeur een beetje en komt, voor wie wel al eens wat meer over de VS heeft gelezen, met niet zo heel erg nieuwe feiten aan.

Het leest nog steeds vlot, maar ik bleef wat op m'n honger zitten.  

Eindoordeel:
***1/2

The Ledge - Blànaid McKinney

In't kort:
John Kelso is en presentator van een cult filmprogramma op TV. Op een nacht wordt hij ontvoerd door Kenny, een fan die Kelso een scenario wil laten lezen.

Lynne is researcher voor een populaire talkshow en een vat vol feiten en weetjes. Op een dag interviewt ze John Kelso over zijn ontvoering waarna de liefde opbloeit.

Tom is een dief die, na het inbreken in Lynnes flat, hopeloos verliefd op haar wordt.

Mijn oordeel:
Het boek en het verhaal van de vier hoofdpersonages John, Lynne, Tom en Kenny beginnen veelbelovend. Het zijn interessante, geloofwaardige personages waar je meer over wilt weten. Alleen is McKinney gaandeweg letterlijk 'losing the plot'. Waar de kidnapping van Kelso door Kenny plausibel was, net als de match tussen Kelso en Lynne en de jaloezie van Tom, begint het halverwege te rammelen wanneer McKinney probeert alle vier de personages aan elkaar te linken. De tour de force is dat Tom en Kenny elkaar toevallig ontmoeten in een pub, meteen een vriendschap smeden en, oh toeval, in dat café ook meteen de oude maten van Kenny uit Ierland zitten. Akkoord, in fictie moet je af en toe een en ander forceren, maar hier wordt snel iets gefabriceerd waardoor je als lezer het niet meer gelooft. Althans deze lezer niet. Eén deus-ex-machina kan nog wel, maar om haar eindjes bij elkaar te knopen krijgen we er hier toch wel een aantal teveel.

Bovendien staan er nog te veel ideeën in dit boek die er wat mij betreft uitgeregeerd hadden gemogen. Zo krijgen we regelmatig (via Lynne) ideetjes voor thema's voor de praatshow waar zij research voor doet. Daar zitten leuke ideeën bij die het boek initieel opfleuren. Alleen: ze blijft dit doen waardoor een leuk idee plots loze bladvulling begint te worden. Idem voor ideeën voor het filmprogramma van Kelso.

Zo ook met een aantal personages. De bende 'vrienden' van Kenny zijn initieel mooi uitgewerkte personages tot ze plots weer moeten opduiken. Je denkt dan: aha, dit is de aanzet tot een finale, tot de personages één voor één weer verdwijnen zonder dat ze mijns inziens een bepalende rol in het verhaal hebben gehad. Alsof McKinney nog wat ingevingen over haar personages wilde verwerken. Het werkt het verhaal alleen maar tegen en het zorgt voor ergernis bij de lezer.

Het resultaat was vooral dat ik vanaf ongeveer halverwege het boek geen geloof meer had in het verhaal. En dat is jammer, want er zit zeker veel potentieel in dit boek. McKinney bedenkt zeer interessante personages maar ze faalt voor mij als ze die personages in een plot moet gieten.

Eindoordeel:
**1/2