Moab is My Washpot - Stephen Fry

In't kort:
Stephen Fry neemt ons in deze autobiografie mee door voornamelijk zijn jeugd op de lagere en middelbare kostschool.

Mijn oordeel:
Stephen Fry is voor mij vooral bekend van de verschillende gedaantes die hij als Melchett in verschillende Blackadder reeksen vertolkte. Hij is ook bekend van QI en andere BBC programma's en als vertolker van Oscar Wilde.

Eerder ben ik al eens begonnen in een ander boek van hem "Making History" en was 'teleurgesteld' dat het niet beter was. Ik heb het trouwens niet uitgelezen. Dit had uik er toen over te melden: Stephen Fry is één van mijn TV helden (uit o.a. Blackadder) maar als schrijver kan hij me niet bekoren.
Toen ik het met een Engelse collega over schrijvers had, raadde hij aan dat ik dan deze autobiografie zou lezen.

En ja, het is wel onderhoudender dan "Making History". En ik leerde wat over hem dat ik niet wist (heeft een tijdje in de gevangenis doorgebracht). Zeer spectaculair is het echter niet. Het leest als andere boeken over jongetjes op het internaat. Deze keer was het wel leuk genoeg geschreven om het uit te lezen en bij tijden was het zelfs best ontroerend (vooral naar het einde toe). En als bekende figuur besluiten om het boek te laten eindigen voordat de weg naar die bekendheid is ingezet vind ik moedig.

En ja, het komt allemaal vrij narcissistisch over en een beetje pedant op z'n tijd, maar om je eigen biografie te schrijven moet je dat wel een beetje zijn, denk ik dan.
Eindoordeel:
Onderhoudend maar niet wereldschokkend.
***

Een dodelijke liaison - Matthew Plampin

In 't kort: Londen medio 19e eeuw: Amerikaanse wapenfabrikant James Colt heeft zijn activiteiten uitgebreid naar Engeland. Edward Lowry wordt door hem aangenomen als zijn secretaris en potentiële directeur van de fabriek. Edward wordt al snel verliefd op een van de medewerksters, maar zij blijkt echter samen met een groep Ierse arbeiders, de zogenaamde Molly Maguires, wapens te stelen. Deze Molly Maguires willen als wraak op de hongersnood in hun land namelijk een politieke aanslag plegen.
Zal Edward zijn carrière op het spel zetten?

Mijn oordeel: Het leuke aan het boek is dat de historische context op waarheid gebaseerd is: er was een fabriek van Colt in Londen, de Molly Maguires hebben bestaan en ook de buurten en levensomstandigheden in Londen zijn gebaseerd op bronnen uit die tijd.De personages en verwikkelingen, complotten, moorden zijn echter fictief. Het verhaal heeft een hele vlotte en aangename stijl. Er lopen verschillende verhaallijnen door elkaar waardoor het een spannend en dynamisch boek is dat je niet snel weg legt. Dit is een van de betere historische romans die ik tot nu toe gelezen heb.


Eindoordeel: ****

James Worthy - James Worthy

In't kort:
James Worthy is een dertiger en onsuccesvol schrijver. Na het afspringen van zijn relatie met zijn droomvrouw Polly verzeilt hij in een destructieve spiraal vol drank, drugs en gratuite sex.

Mijn oordeel:
Onder het mom van de ironie is er al heel wat rotzooi geproduceerd. Dit boek, dit vod is hier jammer genoeg geen uitzondering op. De schrijver / het hoofdpersonage uit zich als grote fan van Herman Brusselmans en de stijl van dit boek is dan ook sterk daardoor beïnvloed. Maar dan vooral op de meer puberale werken van Brusselmans. Het boek zal dan ook vooral naar hun geïdealiseerde jeugd terughunkerende dertigers of zichzelf vroegrijp achtende pubers aanspreken.

Het boek zal vast goed verkopen, daar twijfel ik niet aan. Het staat barstensvol goedkope sexscènes en ons hoofdpersonage moet maar een vrouw even aankijken of ze springen zonder verdere omslag op zijn gewillig lid. Spannend allemaal. 

Literaire waarde hiervan is voor mij onbestaande. En een klein handjevol geslaagde metaforen kan de leegte van deze roman, excuus, deze vod, niet verhullen. Het boek staat werkelijk vol met metaforen. En af en toe is er wel eens eentje goed gevonden. Als je maar voldoende op iets schiet is het ook wel eens raak. Ben je dan een goed schutter? Nee.

Is James Worthy dan een goed schrijver en is dit dan een goed boek? Nee.

But who cares, right?

Eindoordeel:
1/2

PS: ik las dit op het strand. De schelpen sneden verwensingen in mijn voetzolen...

Zeitoun - Dave Eggers

In't kort:
Abdulrahman Zeitoun is een Syriër die, na jaren zeevaarder te zijn geweest, uiteindelijk is neergestreken in de Verenigde Staten, meerbepaald in New Orleans. Door hard te werken en een goed leven te leiden, heeft hij, samen met zijn Amerikaanse, tot de Islam bekeerde vrouw Kathy, een succesvol aannemersbedrijf opgericht.

En dan komt de orkaan Katrina langs over New Orleans. Tegen beter weten in, blijft Zeitoun in New Orleans, terwijl Kathy en de kinderen naar een veiliger onderkomen vertrekken (zoals heel veel inwoners). Na de storm, die Zeitoun en hun huis vrij goed hebben doorstaan, probeert Zeitoun in een kano mensen hulp te bieden, temidden van de chaos die na de orkaan is uitgebroken.

Tot 6 september, wanneer hij plots van de radar verdwijnt...

Mijn oordeel:
Dit verhaal is waargebeurd. Eggers laat de protagonisten aan het woord, het is hun visie op die periode die we krijgen. Deze hoge graad van objectiviteit zorgt voor een stevige spanningsboog en laat je als lezer mee registreren en verwonderd geraken over wat er toen in New Orleans gebeurde. Daarbij gebruikt Eggers wel romantrucs, door bijvoorbeeld na die zesde september steeds Kathy te blijven volgen, terwijl daarvoor dag per dag Kathy en Zeitoun aan het woord bleven. Maar dat mag wel. Al is het wel grappig in het licht van HhhH, waar Laurent Binet net dat soort schoonschrijverij in non-fictie wil afzweren en dat ik net voor dit boek las.

Het verhaal is natuurlijk ook dankbaar: Zeitoun en Kathy zijn moslims, in de naleep nog van 9/11 en de oorlogen in het Midden-Oosten. Dat geeft natuurlijk een andere blik op de zaken. In dit geval leidt het tot een verhaal over de American Dream die verandert in de American Nightmare.

Net als in What is the What? (waarvan op Boekenwijzen de Nederlandse vertaling is besproken) slaagt Eggers erin om ons een directe blik te gunnen op een van de grootste rampen en tegelijk een van de minder mooie periodes van de recente Amerikaanse geschiedenis. Ik viel van de ene verbazing in de andere verontwaardiging. En toch wordt nergens met de vinger gewezen. De registratie is sterker dan het commentaar.

Trouwens, net als bij Wat is de Wat is dit alweer een uitstekende vertaling. En dat is soms ook wel eens anders.
Eindoordeel:
****

HhhH - Laurent Binet

In't kort:
"Himmlers hersens heten Heydrich". De ondertitel verklaart beter de inhoud van het boek. Deze uitdrukking werd in het Duits blijkbaar gebruikt om het belang van Reinhard Heydrich in het Derde Rijk aan te duiden.

Dit boek gaat over Operatie Anthropoid, de aanslag op Heydrich in Praag in 1942. Jozef Gabçik en Jan Kubis, twee vluchtelingen uit Tsjechoslowakije, worden opgeleid in Groot-Brittannië en vervolgens met de parachute in de buurt van Praag gedropt om deze operatie uit te voeren. Ze worden daarbij geholpen door het nog sterk actieve verzet in Praag.

Reinhard Heydrich was echt een voorbeeldnazi en -Ariër: groot, blond, blauwogig en een ongekend vermogen om zonder scrupules de dood van duizenden mensen te bewerkstelligen. Oh ja, en een afkeer van Joden, dat hielp ook. Hij werd, vermoedelijk niet onterecht, gezien als de gevaarlijkste man van het Derde Rijk.

Hij krijgt de opdracht om in Praag orde op zaken te zetten. De Tsjechen roeren zich te vaak, er is te weinig gehoorzaamheid aan het hogere Duitse goed, dat kan uiteraard niet. Met een aantal rücksichtloze, bloederige acties boekt Heydrich snel succes en lijkt het verzet onder controle. De status en macht van Heydrich in de nazihiëarchie groeit. Maar zo krijgt hij stilaan ook een symboolfunctie en een ideaal doelwit voor aanslagen.

Mijn oordeel:
Laurent Binet heeft geen doorsnee geschiedenis van deze aanslag geschreven. Zoals het ook op de kaft staat: dit is een roman, niet een geschiedenis. Van bij het begin speelt dit boek met de strijd van de auteur met zichzelf om een roman te schrijven die toch waarheidsgetrouw is en zich nergens literaire vrijheden permitteert. In hoeverre is fictie toegelaten in een non-fictieboek? De schrijfstijl is er dan ook eentje van een niet-alwetend verteller. De twijfel en de nervositeit van de schrijver sijpelt overal door. Laurent Binet wil continu vergoelijken dat het wel degelijk correct is wat hij schrijft. Het leest als een work-in-progress. En niets dan de echte feiten mogen verteld worden.

Dit heeft vaak komische effecten. Nadat hij bijvoorbeeld mooi heeft beschreven hoe Gabçik na een laatste kopje thee uit Praag vertrekt om naar Engeland te vluchten, vertelt Binet in het volgende hoofdstuk hoe hij niet 100% zeker kan zijn dat Gabçik weel thee dronk. Misschien hield hij daar helemaal niet van. En vertrok hij niet uit Praag.

Deze stijl kan heel enerverend werken. Waarom niet gewoon vertellen wat er is gebeurd en daarmee basta? Maar door deze deconstructivistische (jawel) benadering, legt hij bloot hoe veel non-fictie ook gewoon opgesmukt wordt met onzinnige feitjes, om het leesbaar te houden. Voor mij was dit een neergeschreven versie van iemand die met veel passie over iets vertelt waar hij veel van af weet. Dan twijfel je ook af en toe eens aan een feitje of moet je soms even relativeren wat je eerder met veel overtuiging poneerde. Als aanhoorder / lezer moet je er dan je aandacht goed bijhouden, maar het maakt het verhaal wel boeiender.

Anderen zouden zich kunnen ergeren aan een dergelijke stijl en het moet gezegd dat hij het geduld van de lezer soms echt op de proeft stelt. Maar over het algemeen werkt het verfrissend en hoort dit bij de meest boeiende non-fictieboeken die ik al las. En was het zeker ook een zeer onderhoudend fictieboek :-)

(los van het feit dat de oorlog verschrikkelijk was, natuurlijk!)

Eindoordeel:
****