The Plot against America - Philip Roth

Genre: min of meer fictieve autobiografie

In't kort: Roth vertelt zelf zijn wedervaren tussen juni 1940 en oktober 1942. In de presidentsverkiezingen haalt de anti-semiet Charles Lindbergh (jaja, de beroemde piloot) het nipt van uittredend president Franklin D. Roosevelt, een ontwikkeling die door de joden in Newark (waar Roth en zijn familie wonen in de joodse wijk) met argusogen gevolgd wordt. En wat zij vreesden, gebeurt ook: Lindbergh probeert op een geniepige manier de joden te laten verkassen naar getto's in het Zuiden van de VS, terwijl hij vriendschapsbanden aanknoopt met de nazi's en zelfs Von Ribbentrop uitnodigt op een etentje-onder-vrienden. In verschillende steden ontstaan pogroms, tot Lindbergh, die nooit te beroerd was om zelf piloot te spelen, opeens van de aardbol verdwijnt. Even breekt pandemonium uit, maar de meer gematigde First Lady kan de rust laten weerkeren, en bij de daaropvolgende presidentsverkiezingen kan Roosevelt het laken wel naar zich toe halen.

Mijn oordeel: Het uitgangspunt is geniaal: hoe zou de (Amerikaanse) geschiedenis eruit hebben gezien, mocht Roosevelt de presidentsverkiezingen van 1940 verloren hebben van Charles Lindbergh ? We volgen een erg turbulente periode, gezien door een achtjarige joodse jongen, die het nog niet allemaal kan plaatsen. Philip vertelt honderduit over alles wat hij hoort, ziet en meemaakt, terwijl hij ook nog te kampen heeft met de normale opgroeiproblemen (meisjes, ambetante ouders, vriendjes die hij liever kwijt dan rijk is).

Enig minpunt: je gelooft eigenlijk nooit dat het de achtjarige Philip is die vertelt, maar de oude Philip, die terugkijkt op deze periode. Immers, het taalgebruik en de zinsbouw zijn veel te gesofisticeerd, soms zelfs iets té (zinnen van vijf à zes regels, met gedachtenstreepjes en komma's galore, daar draait Roth zijn hand niet voor om) om uit de pen van de jonge Philip te komen.

Maar verder mooie karakteropbouw van de verschillende hoofdpersonages, onverwachte plotwendingen en een knap beeld van hoe de joodse gemeenschap nooit zijn fundamentele angst van zich af kan werpen.

Eindoordeel: ****

Alice in Wonderland - Lewis Caroll

Genre: een klassieker!!!

In't Kort:

Alice duikt een konijn achterna in een konijnenpijp en ontdekt daar een zeer wonderlijke wereld met pratende dieren en tot leven gekomen spelkaarten. Ze duikelt met deze dieren van het ene bizarre verhaal in het andere.

Mijn oordeel:

De belevenissen van Alice zijn best vermakelijk en spannend. Het zit daarnaast vast tjokvol met de verwijzingen die de literaire intelligentsiae er in al die jaren in hebben gevonden, maar dat soort informatie verandert zelden of nooit mijn leeservaring en is ook niet het voornaamste wat ik zoek in een boek. Ik heb het gelezen zonder er bij stil te moeten staan dat het een klassieker is.

Zonder dat alles, wordt het hele verhaal op den duur behoorlijk enerverend en was ik blij toen Alice uit haar droom ontwaakte.

Through the looking glass heb ik er niet bij gelezen.

Eindoordeel: leuk voor als ik later kinderen heb.

**1/2

De sekse paradox - Susan Pinker

Genre: non-fictie

In 't kort: In dit boek gaat deze ontwikkelingspsycholoog op zoek naar antwoorden op de vraag waarom vrouwen op school gemiddeld gezien succesvoller zijn dan mannen, maar wanneer het daarna op werk aankomt dit omdraait (de sekse paradox)
Dit doet zij door de biologische verschillen (hormonen, hersenen) en het verschil in gedrag onder de loupe te nemen. Kwantitatieve (statistieken) en kwalitatieve (interviews) onderzoeksresultaten wisselen elkaar af. De resultaten en conclusies zijn interessant en eenduidig. Er zíjn tal van duidelijke verschillen die invloed hebben. Zo zijn vrouwen over het algemeen* minder extrinsiek gemotiveerd (geld, aanzien) en zoeken zij andere zaken in hun werk die hen gelukkig maken (ze zijn dan ook gelukkiger in hun werk). Ze zijn minder competitief ingesteld, hebben minder zelfvertrouwen (terwijl ze even goed presteren) etc...Dit zou er o.a. voor zorgen dat er in het huidige arbeidsbestel minder "succesvolle" vrouwen zijn.
*= ik zeg hier met nadruk "algemeen", want het is belangrijk te vermelden dat het hier om gemiddelden gaat. Vrouwen onderling en mannen onderling kunnen sterk van elkaar verschillen!

Mijn mening: Dit is een onderwerp wat mij mateloos boeit. De vraag naar de sekseparadox stel ik mij al een tijd. Het boek geeft mij daar een aantal antwoorden op. Mijn conclusie is dat er inderdaad verschillen zijn (so what), dat "succes" momenteel een tamelijk "mannelijke" definitie heeft en dat met name de arbeidswereld is ingericht op hoe "mannen" de wereld zien (vrouwen werkten tot voor kort immers nauwelijks). Dit soort zaken zullen moeten veranderen willen wij een evenwichtigere wereld creeëren. Een wereld zonder kredietcrisissen veroorzaakt door megalomane macho's!
Kortom: Het boek heeft mij een aantal nieuwe inzichten gegeven. Zeer verlichtend!

Eindoordeel:
****1/2

Timbuktu - Paul Auster

In't kort:

Mr. Bones is de trouwe viervoeter van Willy Christmas, een landloper die het licht heeft gezien. We zien door de ogen van Mr. Bones hoe Willy zijn laatste adem uitblaast en hoe zijn ziel naar "Timbuktu" gaat (de benaming in dit boek voor het hiernamaals). Vervolgens zien we hoe mr. Bones nog iets van zijn hondenleven probeert te maken en terecht komt in een schijnbaar leuk, jong gezin. Ook daar merkt mr. Bones dat het niet altijd rozengeur en manenschijn is en gaat daarom op zoek naar zijn eigen Timbuktu.

Mijn oordeel:

Ik ben een fan van Auster en in de andere boeken die ik van hem las, werd ik steeds meegezogen in het verhaal en voelde ik me betrokken bij de personages. In dit boek slaagt hij daar niet in. Ik begrijp niet goed waar hij heen wilt met dit boek behalve dan eens een boek schrijven waarin niet een mens maar een hond de verteller is.

Mja...

Het wordt nooit echt meer dan een stijloefening en een andere manier om te kijken naar dood en vergankelijkheid. De delen waarin Willy nog leeft zijn regelmatig wat saai, zelfs. Op het moment dat Mr. Bones aan zijn tweede leven begint, wordt het wat beter en de personages worden wat rijker, maar het overtuigde me allemaal niet.

Eindoordeel:

Woef en boek toe.

*1/2

Soul Circus - George Pelecanos

Genre: Crime novel / detective

In't kort: Privé-detective Derek Strange en zijn partner Terry Quinn doen onderzoek naar informatie die de verdediging van Granville Olliver, de ongekroonde drugskoning van Washington D.C., in zijn rechtszaak zou kunnen helpen.

Als een andere onderzoeksopdracht ertoe leidt dat een onschuldige vrouw vermoord wordt, worden Strange en Quinn persoonlijk betrokken in deze zaak.

Mijn oordeel: Dit is het derde boek van Pelecanos dat ik las en het tweede met detective Derek Strange. Net als Pelecanos' andere boeken, zijn dit niet zomaar rechttoe, rechtaan detectives maar ook sociale pamfletten over de schrijnende toestanden in Washington D.C., de sociale ongelijkheid en de verblindende aantrekkingskracht van het 'blitse' drugsmilieu op de (zwarte) jeugd.

Het is alweer een goed, spannend boek dat leest als een trein. Voor een bespreking waarom, kijk dan bij mijn andere besprekingen van Pelecanos. 

Alleen: in dit boek vond ik het allemaal net wat te dik aangezet, wat te voorspelbaar. Derek Strange krijgt plots wat teveel heldhaftige trekjes, ineens. Waar in Drama City en Hell to Pay het allemaal bijna als een ooggetuigenverslag overkwam, zie ik nu wat meer stijloefeningetjes. Daardoor geraak je als lezer toch minder betrokken. 

Toch is Pelecanos een aanrader voor wie van de huidige lichting rauwe Amerikaanse politie-series houdt: geen compromissen, de harde waarheid.

Eindoordeel:

***

Anna - Annejet van der Zijl

Genre: biografie

In 't kort: Een (meesterlijke) biografie over Nederlands bekendste kinderboekschrijfster Annie M.G. Schmidt. Jullie wel bekend van Jip en Janneke, Abeltje en Minoes.

Mijn mening: Deze biografie, doorspekt met fragmenten uit haar werken, brieven, memoires ed., zuigt je in het leven en werk van Annie.
Je krijgt een boeiende analyse van wie ze was, waarom ze zo was en welke invloed dit had op haar werk. Omdat haar leven bijna de gehele 20e eeuw bestreek, krijg je bovendien een goed beeld van hoe ze in haar leven en werk reageerde op de tijdsgeest en andersom hoe de maatschappij reageerde op haar werk. Zo zouden haar Jip en Janneke verhalen in de jaren 60/70 ouderwets en ongeemancipeerd zijn.
Wat mij vooral nog eens extra charmeerde zijn haar ontzettend geestige notities en briefjes aan geliefden, familie, collega's en kennissen.

Eindoordeel:
****1/2

De Eenzaamheid van de Priemgetallen - Paolo Giordano

Genre: Drama

In't kort:

Alice en Mattia maken elk apart een traumatiserende ervaring mee in hun jeugd die hen voor de rest van hun leven zal tekenen.

Mattia doet doordoor aan zelfmutilatie, Alice lijdt aan anorexia.

We worden in dit boek meegenomen door beider hoofdpersonages' jeugd, puberteit, adolescentie tot aan hun volwassen leven waarin we zien hoe deze gebeurtenissen als rode draden door hun leven blijven lopen.

Mijn oordeel:

Dit boek is op weg om, naast de boeken van Stieg Larsson, de literaire hype van dit jaar te worden. In Italië is het overladen met de hoogste prijzen en dat terwijl de schrijver pas 27 is. 

Het is ook een zeer sterk debuut. De gemoedsgesteldheid van de personages, hun moeite om hun trauma's te dragen en met andere mensen een relatie op te bouwen zit vervlochten in de tekst en grijpt je soms ook echt bij de keel: het is allemaal niet om te lachen.

Die stijl wordt ook volgehouden en Giordano doet geen toegevingen. Ook niet op het einde, waar hij resoluut het happy end van de hand doet en het boek open laat eindigen. 

Alleen is het boek mijns inziens net iets te lang om me geboeid te houden. De sympathie of empathie die ik als lezer had met de twee personages werd op het einde moeilijk vol te houden. Ik werd ze allebei een beetje beu. In een boek dat focust op personages is er dan ook geen uitweg. Er is daarnaast ook echt niet één sprankeltje hoop en de obsessies van de personages zijn ook zo absoluut dat ze, naar het einde toe, op mij enigzins karikaturaal begonnen over te komen. Vooral de obsessie van Mattia om alles dat hij ziet en voelt als iets mathematisch of wetenschappelijk te ontleden is er op het einde een beetje over.

Waar zijn inschatting van hemzelf en Alice als tweeling priemgetallen (die wel een soort van koppel vormen maar toch steeds door een even getal woden gescheiden) wel mooi is, komen latere vergelijkingen als iets te gekunsteld over.

Eindoordeel:

Heel erg sterk debuut, dat me tot 4/5 heeft weten mee te slepen en op het einde wat aan kracht verloor.

****

Ik Ben De Regen - Henk van Straten

Genre: Detective

In't kort:  Chris Hoop, een jonge schrijver die, om rond te komen (en vooral zijn drank en drugsverslaving te kunnen betalen) ook privé-detective is, wordt door meneer Janssen gevraagd om diens vrouw Debby op overspel te betrappen.

Hij wordt daarbij geholpen door zijn bovenbuurman Dave, een getatoeëerde Lamme Goedzak, type ruwe bolster, blanke pit.

Tussen zijn detectivewerk en zijn nacthelijke braspartijen door is Chris Hoop ook nog de vader van Gijs, uit een relatie met zijn ex Lisa. Deze roman gaat deels ook over hoe het is om een jonge vader te zijn.  

Mijn oordeel:

Dit boek leest bijzonder vlot weg. Het doet in het begin heel erg denken aan die typische Amerikaanse hardboiled detectives (boek en film) waarin de detective vooral staat te drinken en sigaretten te roken en bijna per abuis een zaak oplost.

Ook de femme fatale is present: Debby, de vrouw die hij op overspel moet betrappen, windt elke man om haar vinger.

Het hoofdpersonage maakt echter een psychologische groeispurt door in het boek. In het begin is Chris Hoop vooral de typische loser detective die in grimmige cafés zichzelf lazarus zuipt en vooral in zijn fantasie alle vrouwen kan verleiden en tot sexuele hoogtepunten brengt. Eens de roes is uitgewerkt, echter... Halverwege het boek komt er echter de katharsis waardoor hij wel moet inzien dat het anders kan en moet. Ik ga niet zeggen wat de katharsis is, want dat verklapt te veel. Deze katharsis verandert ook de toon en opzet van het boek: de personages zijn niet langer van bordkarton en worden "volwassen". Een intellectueel zou er bijna een "entwicklungsroman" in kunnen zien.

Dave moet bij dit alles zorgen voor de komische noot. En slaagt daar zeker in. Het is een zeer leuk personage, al dringt de vergelijking met Walter Sobchak uit The Big Lebowski zich hier op. Dat geldt trouwens voor heel het detective gedeelte van het boek. Geen verrassing, echter, aangezien TBL vrij duidelijk op het genre van de hardboiled detective is geënt. En de uitgever van dit boek is... Lebowski!

Al bij al een zeer leesbaar boek dat halverwege drastisch van toon verandert en dan vooral focust op de psychologie van Chris als jonge vader van Gijs. Het begint luchtig en eindigt ernstig. Chris Hoop wordt volwassen in dit boek. Dat is verrassend. Dat maakt het boek aan de ene kant beter, aan de andere kant wordt het daardoor enigzins onevenwichtig. Het boek weet niet goed wat het wilt zijn. Als lezer was ik daardoor ook even de weg kwijt.

Maar ik moet zeggen dat Henk van Straten een goed verhaal schrijft en ook geloofwaardige, like-able personages kan creëren: Dave is ook echt een lamme goedzak (Gast!) die je in je armen sluit ondanks duidelijke gebreken (ook daar weer: Walter Sobchak).

Eindoordeel:

***1/2

Dali & I - Stan Lauryssens

In 't kort:

Dit boek is een roman gebaseerd op de ware belevenissen van Stan Lauryssens als expert in kunstinvesteringen. Hij raadde zijn klanten aan om tienduizenden dollars van hun zwart geld in Dali's te investeren.

Mijn oordeel:

Ik ben 100 pagina's ver geraakt en heb het boek terzijde gelegd om het niet opnieuw vast te pakken. Dit is een boek voor yuppies die graag geloven in de sterke verhalen van die ene nonkel die op feestjes altijd het publiek op z'n hand heeft met zijn sterke verhalen. Of voor mensen die ook geloven dat je een dikke SUV moet rijden om als geslaagd en succesvol te worden aanzien.

Toegegeven, ik heb het boek niet uitgelezen, en baseer mijn oordeel dus op weining. Maar niets in het boek nodigde mij uit verder te lezen. Het boek is zeer succesvol geweest, dus ik heb vast ongelijk. Het wordt zelfs verfilmd met Al Pacino in de hoofdrol (so I've heard).

Eindoordeel:

Niet mijn stijl.

*

Number Ten - Sue Townsend

In't kort:

De Britse premier, Edward Clare, wordt door de oppositie ervan beschuldigd geen voeling te hebben met wat de bevolking bezig houdt. Om het tegendeel te bewijzen en deze voeling met zijn kiezers weer aan te zwengelen, beslist hij daarom om, samen met de deurwachter van Number 10, een rondreis te maken op zoek naar de Britse ziel.

Mijn oordeel:

Sue Townsend is het best bekend voor de Adrian Mole dagboeken, waarvan er miljoenen over de toonbank zijn gegaan. In "Number Ten" doet Townsend een gooi naar de politieke satire. Een genre dat wel de nationale hobby van Britten lijkt, als je naar shows als Have I Got News For You en Mock The Week kijkt.

Sue Townsend is niet echt geslaagd in haar satire in dit boek. De satire is niet bijtend genoeg op sommige plaatsen, de humor te geforceerd op andere en het sarcasme soms te wrang om aangenaam te zijn. Het is duidelijk dat Sue Townsend een aantal pijnpunten en wantoestanden van de Britse samenleving en politiek aan de kaak heeft willen stellen (zeg maar: het failliet van Blair's New Labour), maar heeft teveel ideeën in een mijns inziens te mager plot willen stoppen. Ze heeft daarbij de valkuil van de stereotiepen niet helemaal kunnen vermijden. De Pakistaanse taxi-chauffeur (Ali) wordt bijvoorbeeld gekenmerkt door hem na elke zin steeds "Innit" te laten zeggen, bewoners van de typische estates zijn allemaal sociale gevallen... De psychologische diepgang wordt soms wel betracht maar wordt door het teveel aan ideeën ondergeschikt gehouden aan de snelle grap, waardoor alle personages vlak en stereotiep blijven. Ieder zijn rol.

Het leest wel zeer vlot weg en het is af en toe best grappig, dus niet helemaal een afknapper, maar ik had er wat meer van verwacht. 

Eindoordeel:

**1/2