24 april 2009

Netherland - Joseph O'Neill

In't kort:
We volgen Hans Van Den Broek, een Nederlander die via Engeland (daar werk gevonden en getrouwd) uiteindelijk zijn Engelse vrouw en het grote geld achterna gegaan is naar New York. Dit verhaal speelt zich af na de gebeurtenissen van 11 september 2001,  die leiden tot een herevalueren van Hans' huwelijk, waar ondertussen een zoontje Jake aan is toegevoegd. Hans blijft achter in NY terwijl zijn vrouw en hun zoontje terug naar London verhuizen.

Hans verblijft in het Chelsea hotel, omdat ze niet terug willen naar het centrum van NY . We volgen Hans die in Brooklyn en in het Chelsea hotel een aantal vreemde mensen (onder andere Chuck Namkissoon) tegenkomt. Dit boek gaat voornamelijk over hoe je je steeds buitenstaander kunt voelen, omringd door velen.

Mijn oordeel:
Het boek is mijns inziens te ambitieus. O'Neill probeert met een veelheid aan symboliek en metaforen uit te drukken wat Hans voelt en hoe hij in de wereld staat. Het komt daardoor heel erg hoogdravend over. Er gaat geen pagina voorbij of we hebben een simile of metafoor gekregen of een uiteenzetting over vanalles en nog wat. 'Kijk eens hoe geleerd ik ben'. 
Dat zie je ook in het taalgebruik. Het is heel erg, nou, 'literair'. De zinnen zijn door een vakman geconstrueerd eerder dan dat ze uit de pen gevloeid zijn. Het klopt daarom ook niet: Hans, een niet native speaker, die zinnen uit die je alleen met behulp van een aantal dikke woordenboeken zou kunnen beginnen te verstaan. Bijvoorbeeld: "I was torn between a ridiculous loathing of this obdurate wintry ectoplasm and an equally ridiculous tenderness stimulated by a solid's battle against the forces of liquefation". Met andere woorden: de sneeuw smelt...
Allemaal mooi en literair en er is niets mis met eens wat andere woorden gebruiken en zaken groter uit te beelden dan hun direct empirische waarneembaarheid (zie je wat het doet? Ik begin ook al pompeuze zinnen te schrijven!) maar het effect hier is dat het afstand creëert: ik geloof niet dat dit Hans (een Nederlander) is die dit zegt (terwijl hij echt wel de verteller is). Iemand die Engels niet als moedertaal heeft, beheerst de taal niet op deze manier.

Los daarvan voelde ik me nergens emotioneel betrokken bij het verhaal, noch bij de personages die het bevolken. En er gebeurt ook niets dat me meesleepte.


Veel mooischrijverij die echter weinig emotionele respons van de lezer teweegbrengt en in de weg staat van een goed verhaal. Alles is weliswaar tekst, maar hier toch wel héél erg.

Oh ja, en ook heel wat over cricket...

Eindoordeel:
Ik vond mijn eindoordeel in het boek zelf. Bijna op het einde zegt Hans: "We all disappoint, eventually". Daar ben ik het sowieso mee eens, en dat geldt zeker ook voor dit boek.
**

Geen opmerkingen: