21 september 2009

Zwarte tranen - Tom Lanoye

In't kort:
Dit is het tweede deel van de zogenoemde monstertrilogie, over de invloedrijke familie Deschryver, die zowel in de industruie (tapijten) als in de politiek hoge machtsfuncties bekleden / bekleedden.

In deel 1 "Het Goddelijke Montser" zagen we hoe de familie barstjes begon te vertonen na het jachtongeluk waarbij Katrien Deschryver haar man doodschoot. Dit boek begint met de ontsnapping van Katrien uit de gevangenis. We volgen de familieleden opnieuw die ons via hun gedachten meenemen door de recentere geschiedenis in Vlaanderen en België (Dutroux-affaire, Bende van Nijvel e.d.)

Mijn oordeel:
Ik vond er niet veel aan. Je kan wel zeggen dat Lanoyes typering van Vlaanderen en de Vlaamse geest raak is (en dat is ook zo) maar dat is geen verdienste. In Vlaanderen zijn we inmiddels zo ingekakt dat het een wonder is dat er mensen zijn die het nog niet doorhebben. En ja, jammer genoeg zijn dat er toch nog velen. De zogenaamd sterke familieband, ons misplaatste underdoggevoel of de al even misplaatste en onnodig overdreven reactie ertegen die een Leo Deschryver in dit boek ertegenover plaatst, het is allemaal oh zo bekend. Ik ben het dan ook eens met een groot deel van de satirische typering ervan. Alleen: er komt geen boeiende roman uit voort.

De personages zijn een voor een onsympathiek, ik heb totaal geen voeling met hun motieven. In een kortere satire is dat te harden, maar in de 517 pagina's van de Zwarte tranen slaagt de verveling en de ergernis toe: ergernis omdat er geen verhaal bij zit. Het is een lange aanklacht tegen dit ingekakte Vlaanderen. En ja, ik wil dit ook aanklagen, maar alsjeblieft geef me ook een verhaal. Het ligt er ook allemaal te dik op. En de stijl van de bijna monologue intérieure die door heel het boek consequent wordt aangehouden houdt niet de hele tijd stand. Er is nood aan een tegengewicht.

Nu, ik wist waar ik aan begon, want ik had ook al bij Het Goddelijke Monster hetzelfde gevoel. Het is vrij makkelijke en te eenzijdige effectenjagerij. De personages zijn te bordkartonnen karikaturen. Ik begrijp en deel Lanoyes ergernis en misschien erger ik me des te meer omdat ik me erger aan wat hij beschrijft. Maar een pamflet hoort niet te lang te zijn. Spui je gal en drink dan een pint om de verzuring weg te spoelen.

Het derde deel ga ik skippen.

Eindoordeel:
**

Geen opmerkingen: