22 april 2010

Ultramarijn - Henk van Woerden

In't kort:
Door een grote familieschande en ook door etnische onrust in Turkije worden Joakim en zijn half-zus Aysel van elkaar gescheiden. Aysel trekt met haar vader naar Duitsland, terwijl Joakim verweesd met zijn moeder achterblijft in Turkije.
Zullen hun paden ooit weer kruisen?

Mijn oordeel:
Dit boek was een beproeving, Waar het veelbelovend begint als een soort familiegeschiedenis alla Middlesex, verzuipt het steeds meer in metaforen en zintuiglijkheden die Henk Van Woerden op de voorgrond wilt plaatsen. Het verhaal wordt secundair. Door de overduidelijke aanwezigheid van de schrijver, kwam bovendien geen enkel personage als authentiek over.

Nu, ik heb geen moeite met een goeie metafoor op z'n tijd, maar je kan ook overdrijven. Letterlijk continu worden we met de neus gewreven op dat dit vooral een zintuigelijke ervaring moet zijn, hè! De kleur van een zaal is niet gewoon rood, nee, ze is "rood in C-groot". Een huis is geen gewoon huis, nee het huis "heeft eierstokken" (!!!!!).

Daarnaast is het een nogal cliché-matig gedweep van een duidelijke westerling met een andere, oude cultuur. Hij vindt dat in dit soort traditionele culturen mensen veel echter zijn, dat hun gevoelens en hun manier van leven veel waarachtiger zijn. Nederland is nuchter, droog, saai, doods; Turkije (het land wordt niet vernoemd maar het is duidelijk dat het Turkije is) leeft. Nu, uiteraard wordt dat Turkije dan kapotgemaakt door de westerse drang om er een vakantiepark van te maken.

Akkoord, dat is voor een deel waar. Onze drang om overal onze eigen cultuur tegen te komen zorgt voor lelijke toersitenkolonies en de vooruitgang is vaak voor die landen eerder een achteruitgang, maar dit soort eenzijdige visie erop stoort mij. Het is heel duidelijk een westerse visie die hier als een waarachtige visie wordt verkocht. Dat is steeds de ironie.

Waar ik ook best moeite mee had, is dat ik me niet kon vereenzelvigen met de personages. Ze lijden allemaal onder liefdesperikelen. Het is echter heel moeilijk om daar echt medelevend in te zijn als de ondertoon incestueus is. Och gut, wat jammer dat die relatie met z'n dochter zo problematisch is?? En wat goed dat Ozlem tegen haar vader / minnaar verzwijgt dat hij haar vader is...?

De verteller is ook te duidelijk een man. Dat maakt het natuurlijk ook wat makkelijker om een oude cultuur waar de mannen de plak zwaaien te verheerlijken.

Ach ja, ik las het vast verkeerd, Henk van Woerden won hiermee namelijk postuum de Gouden Uil in 2006 en de kritieken zijn lovend. Ik snap die oude, waarachtige cultuur gewoon niet, denk ik, verdomde westerling die ik ben...

Eindoordeel:
Begon goed, maar ik ergerde me steeds meer, aan inhoud én vorm *1/2

Geen opmerkingen: