25 december 2009

Dertig - Mart Smeets

In't kort: Mart Smeets, sportjournalist bij de NOS, vierde in 2002 zijn 30ste Tour de France op rij, en blikt op zijn eigen manier terug op drie decennia in 's werelds zwaarste en beroemdste wielerronde.

Mijn oordeel: waar je misschien zou verwachten dat Smeets het chronologisch aanpakt en jaar per jaar zou bespreken of uitspitten, doet hij het eerder thematisch. Hij begint wel bij het begin, met hoe hij eerder toevallig in de wereld van de wielerverslaggeving rolde in 1973, als bijzitter op de moto voor de NOS-radio. Enkele jaren later maakte hij, alweer heel toevallig, de overstap naar NOS-televisie, waar hij tot nader order nog steeds vertoeft.

Smeets vertelt vervolgens wat meer over de collega's van de bevriende televisiestations (Jan Wauters was één van de beste ooit, Louis De Pelsmaecker te afstandelijk, Michel Wuyts te schoolmeesterachtig, what's new?), en gaat dan wat dieper in op Nederlandse hoogtepunten. De fameuze Raleigh-ploeg van 1980, met winnaar Joop Zoetemelk in de rangen, was één van Smeets' all-time hoogtepunten, hij wijdde er zelfs een apart boek aan, maar hier dus ook een hoofdstukje. En de Tour van 1989, met liefst 30 Oranje-renners aan de start, een record.

Uiteraard passeert ook het doping-thema de revue, met Zoetemelk, Theunisse en het PDM-Intralipid-verhaal als hoofdrolspelers.

Jan Raas, Peter Post en Cees Priem, de bekendste Nederlandse ploegleiders, worden tegen elkaar afgewogen, en ook Indurain en (uiteraard !) Armstrong krijgen een apart hoofdstukje.

Typisch een Smeetsboek: vlot geschreven, helder en informatief, af en toe grappig, soms met harde standpunten maar altijd onderhoudend. Eén van zijn betere.

Eindoordeel: ****

22 december 2009

The Invention of Everything Else - Samantha Hunt

In't kort:
Nikola Tesla, veel minder bekend dan gerenommeerde uitvinders als bijvoorbeeld Thomas Edison of Marconi, is een van de grootste uitvinders van eind 19e en de vorige eeuw. Hij zorgde bijvoorbeeld ervoor dat we nu kunnen genieten van AC electriciteit en , weliswaar slechts na vele rechtszaken tegen Marconi, is hij ook de officiële uitvinder van de radio. Dit boek is deels een gefictionaliseerde biografie van deze bizarre figuur (had meer liefde voor duiven dan voor mensen).

In het andere verhaal maken we kennis met Louisa die als dienstmeid werkt in het hotel waar Tesla de laatste jaren van zijn leven verblijft. Haar moeder is gestorven bij haar geboorte en zij woont samen met haar vader, wiens hele leven in het teken staat van de herinnering aan zijn te jong overleden vrouw. Louisa is ook al gefascineerd door duiven.

Mijn oordeel:
Dit is duidelijk een boek dat je kan catalogiseren bij de generatie jonge Amerikaanse auteurs waar ook Jonathan Safran Foer, Dave Eggers en Nicole Krauss bijhoren. Niet toevallig waarschijnlijk krijgt de lof van Dave Eggers een prominente plaats op het voorblad. Dit betekent dat we dus ook hier een mix krijgen van huidige tijd en personages daarin en een terugblik op het verleden (dat van Tesla, maar ook dat van Walter, de vader van Louisa) en hoe dat verleden effect heeft op het heden. Het verleden zowel als het heden hebben vaak ook iets sprookjesachtigs.

Nu, dit is mooi en dit is ook een mooi verhaal, maar wat ik ook al had bij The History of Love van Nicole Krauss heb ik hier ook: de verzadiging is een beetje bereikt. De stijl staat als het ware echte emoties in de weg. Dit is best een emotioneel verhaal en het einde is niet per se heel happy, maar door het misschien net te gestileerde verhaal blijf je als lezer een beetje neutraal ernaar kijken. Het lijkt wat te artificieel, te literair. Je blijft op je honger zitten op het vlak van emotionele medeleven met de personages.

Daarnaast is de figuur van Nikola Tesla best bijzonder en daar wordt, ongetwijfeld ook om het verhaal te dienen, toch te weinig tijd aan gegeven. Akkoord, dan moet ik eigenlijk maar een biografie van die man lezen.

Al bij al een goed boek, leest prettig, maar al te gestileerde mooischrijverij staat in de weg van mijn betrokkenheid bij het verhaal.

Eindoordeel:
***

14 december 2009

Bloody Sundays - Mike Freeman

In't kort: de American Football-wereld is heel complex, met heel wat ins & outs. Freeman neemt ons mee voor een blik achter de schermen. Zo passeren de belangrijkste speler- en coach-posities de revue, en bekijken we wat de League zelf doet om de spelers beter te beschermen tegen de after-effects van deze vrij gewelddadige (al is het wel gecontroleerd geweld) sport.
Mijn oordeel: Freeman is een doorwinterd football-journalist, en kent deze gesloten wereld als weinig anderen. Het verhaal over de homofobie , verteld door een homofiele (uiteraard anonieme) speler is erg onthullend, net als de uiteenzetting over het huiselijk geweld dat bij meer en meer spelers blijkbaar de kop opsteekt. Ook het hoofdstuk over het leven van een head-coach van een NFL-team is erg interessant.
Aan de andere kant is het boek ook wel wat gedateerd (geschreven in 2002). Zo heeft de auteur het over Michael Vick als de beste quarterback van de nabije toekomst, en hemelt hij de Tampa Bay Buccaneers danig op, terwijl dat achteraf een simpele eendagsvlieg bleek. Maar achteraf is het natuurlijk makkelijk...
En ook voor een grappige noot kan je bij Freeman terecht. Het hoofdstukje '99 Reasons why Football is better than Baseball' is hilarisch, en hij beschrijft ook wat ie zou doen mocht hij één dag tsaar van de football-wereld zijn.
Eindoordeel: **** (al is zijn voorliefde voor alles wat met New York te maken heeft, af en toe irritant, de rest is echt heel goed)

No Country For Old Men - Cormac McCarthy

In't kort:
Voor wie de film gezien heeft, zal het verhaal wel bekend zijn: Lewellyn Moss stuit tijdens de jacht in de barre Texaanse woestijn op een slagveld ten gevolge van een vermoedelijk misgelopen drugstransactie. Hij vindt er bijna evenveel lijken als kogelgaten, naast een shitload of drugs. Wat verderop vindt hij de geldkoerier, ook al dood. Lewellyn neemt het geld mee.

Hiermee start hij een onwaarschijnlijke achtervolgingsthriller waarin hij moet proberen de onstopbare en compleet gestoorde premiejager Anton Chigurh af te houden.

Sheriff Bell, een oldtimer, in wiens county de misgelopen drugstransactie heeft plaatsgevonden, loopt steeds achter de feiten aan en kan weinig meer doen dan de lijken onderweg tellen en zich hoodschuddend afvragen waar we in godsnaam mee bezig zijn.

Mijn oordeel:
Ik was van de film niet heel erg gecharmeerd, terwijl ik mezelf toch tot de liefhebbers van de films van de Coen broers reken. Te traag, te nietszeggend, te doelloos leek de film me. Bij het boek echter klopt het wel allemaal. Zonder dat het boek trouwens veel antwoorden geeft. Dit is een parabel over het verschuiven van goed en kwaad, het afglijden van de Amerikaanse maatschappij naar steeds diepere dalen. Inderdaad geen land voor oude mannen: het gaat hun verstand en hun begrip te boven hoe het zo ver is kunnen komen.

Ik was van begin tot eind aan dit boek gekluisterd. McCarthy registreert voornamelijk de gebeurtenissen. Deze puur registrerende stijl werkt bijna hypnotiserend en jaagt de lezer door het boek. In slechts spaarzame persoonlijke interventies door Sheriff Bell krijgen we een soort van sociale kritiek. Deze steeds cynischer interventies van Sheriff Bell verheffen een al zeer goed opgebouwde en spannende roman naar een hoger niveau.

Eindoordeel:
Zeer van genoten. Ik wil nu eigenlijk de film nog eens bekijken.
****1/2

7 december 2009

Pronto - Elmore leonard

In't kort:
'Crime noir' roman over illegaal bookmaker Harry Arno die uit de criminaliteit wilt stappen en een nieuw leven starten in Italië.
Hij wordt achterna gezeten door de bende van Jimmy Cap, voor wie hij de sportweddenschappen beheerde en daarbij af en toe wat geld liet 'verdwijnen'.

Mijn oordeel:
Deze stijl van boeken kan soms heel erg boeiend zijn. Het draait hem dan meestal niet om de misdaad zelf en de acties, maar om de psychologische diepgang van de betrokkenen. Dat wordt ook hier gepoogd. We zien hoe Harry eerst denkt in Italië zijn levensdroom te kunnen vervullen, maar dan snel weer merkt dat hij alleen kan leven in zijn zeepbel van misdaad en drank.

Echter, het lukt hier niet helemaal (lees: de personages boeiden me niet). Alle personages in dit verhaal zijn aan de basis dom. Harry zelf, die te naïef is om te geloven dat hij al die jaren Jimmy Cap te slim af is zijn, Jimmy Cap, die te dom is om te zien dat een naïeveling als Harry hem te slim probeert af te zijn, Raylan, de US Marshal die, om mij onduidelijke redenen, Harry in bescherming neemt en ga zo maar door.

Positief: Elmore Leonard is een goede verteller en het verhaal gaat vooruit. Dat het snel nergens naartoe ging, is dan wel jammer.

Eindoordeel:
*1/2

PS: 100!!

3 december 2009

Oranges Are Not the Only Fruit - Jeanette Winterson

In't kort:
Dit is het semi-autobiografische relaas van Jeanette, een adoptiedochter die door haar moeder streng religieus opgevoed wordt: zij ziet in haar een missionaris voor hun kerk.
Tot blijkt dat Jeanette onreine gedachten heeft aangaande haar eigen geslacht. Een keer wordt de demon nog uit haar verdreven, maar weer wat jaren later geeft Jeanette toe aan haar geaardheid en verlaat noodgedwingen het ouderlijk huis.

Mijn oordeel:
Dit is een mooi beschreven, soms leuk, soms ontroerend relaas van volgzame, gehersenspoeld wonderkind tot zelfbewuste, opstandige adolescent. Door de tekst voel je de pijnlijke moeite en het uiteindelijke onvermogen om de liefde voor haar adoptiemoeder te verzoenen met haar zoektocht naar eigen geluk.

Het geeft tegelijk ook weer hoe moeilijk het is om als andersdenkende te aarden in een enggeestige gemeenschap.

Eindoordeel:
Ontroerend en mooi. Qua sfeer vergelijkbaar met "The Rain Before It Falls" van Jonathan Coe.
****

1 december 2009

High Society - Ben Elton

In't kort:
Peter Paget, een 'backbencher' in de Labour party, oppert een revolutionair wetsvoorstel: legaliseer alle drugs, zodat de regering de handel erin kan organiseren en in goede banen leiden eerder dan dat de criminele onderwereld er zijn slag mee kan slaan.

In deze satire (het is natuurlijk wel Elton) volgen we het wedervaren van uiteraard Paget (die alle kenmerken van een stijve, middle-aged Britse politicus heeft, buitenechtelijke relatie en al) maar ook van verschillende drugsgebruikers: aan de ene kant Tommy Hanson, pop-idool du jour, die door zijn rijkdom aan drugs geraakt en Jessie, een 17-jarig meisje dat thuis is weggelopen en door een malafide pooier eerst aan de drugs is geraakt en daarna in de prostitutie.

Mijn oordeel:
Dit is alweer een zeer te pruimen satire van Ben Elton, al merk je ook hier dat Elton met mate genuttigd dient te worden: hij durft wel eens net te lang hetzelfde truukje gebruiken en dat begint op den duur op te vallen. Uiteraard vraagt een satire om stereotypes, maar in dit boek begint dat in het geval van bijvoorbeeld Tommy Hanson wat te zeer op te vallen.

Desalniettemin een zeer genietbaar boek waar je tot het einde geboeid blijft. Je wilt weten hoe het met de verschillende personages afloopt. Niet zo hilarisch als Dead Famous en Chart Throb misschien, maar daar leent het onderwerp zich natuurlijk ook minder toe. Het snijdt ook een maatschappelijk probleem aan en Elton wil het niet teveel bagatelliseren.

Eindoordeel:
***

24 november 2009

De Ereronde van De Eland - Thijs Zonneveld

In't kort:
We volgen een renner die zich, in een overgangsetappe in de Tour de France, tegen beter weten in, alleen op kop weet. Wat volgt is een beschrijving van de eerst euforische maar later steeds pijnlijker tocht van een knecht die even uit zijn rol stapt.

Mijn oordeel:
Thijs Zonneveld is zelf renner geweest (al zei zijn naam me niets) die nu onder andere columns schrijft voor wielertijdschrijft De Muur. Dus hij weet waarover hij het heeft.

Dit is een verdienstelijke eerste roman, al is de titel 'roman' een beetje overdreven. Door wat vormgevingskundige ingrepen beslaat het boekje een goede 150 pagina's, maar je hebt het in minder dan twee uurtjes uit.

Het is wel eens leuk om in het hoofd van een renner te zitten, maar het is niet memorabel. "De Renner" van Tim Krabbé vond ik dan beter, al is dat boek niet lang blijven hangen. Een lot dat ook dit boekje beschoren is.

Eindoordeel:
Voor al wie graag de Tour kijkt en eens wil weten wat er in het hoofd van zo'n renner omgaat, is dit een leuk tussendoortje. Maar meer ook niet.
**

Behind The Scenes At The Museum - Kate Atkinson

In't kort:
We lezen het verhaal van Ruby Lennox, van bij haar weinig bevlogen conceptie tot na de dood van haar moeder Bunty.

Met behulp van verschillende 'footnotes' krijgen we ook de geschiedenis van de twee generaties voornamelijk vrouwen die haar voorgingen, vanaf het einde van de 19e eeuw over twee wereldoorlogen tot de huidige tijd.

Mijn oordeel:
Een familiekroniek kan slagen en boeiend zijn maar kan ook sterk vervelen en weinig verrassends brengen. Deze kroniek zit ergens tussenin. Er zitten zeker zeer grappige en soms net ontroerende passages in, maar het heeft me nergens echt gepakt. Rubys geschiedenis en voorgeschiedenis staat bol van de vreemde personages, er valt met grote regelmaat een dode en de mannen zijn onherroepelijk alcoholisten en schuinsmarcheerders, terwijl (in die tijd) de vrouwen thuis op de kinderen konden letten. Dat leidt soms tot grappige momenten, maar het is niet altijd raak.

Dat het niet echt boeide is ook een gevolg van dat, als het verhaal wat tempo begon te maken, er weer tijd moest gemaakt worden voor een 'footnote', wat gewoon hoofdstukken waren over de eerdere generaties. Waar die soms inderdaad verduidelijkend zijn voor het verhaal, zitten ze soms toch ook een beetje in de weg. De verhalen van de verschillende generaties staan ook net iets te veel op zichzelf eerder dan dat ze elkaar versterken. Ik betrapte me erop dat ik, buiten het verhaal van Ruby zelf, eerder dacht: "Oh ja, dat moesten we ook nog afronden, ja...".

Eindoordeel:
Leuk verhaal, maar ik vond geen connectie.
**1/2

12 november 2009

The Book of Genesis - Illustrated by R. Crumb

In short: And God said, let the godfather of underground comics illustrate the Beginning.

My judgment: it's the Book of Genesis, nothing more, nothing less. Very true to the text and illustrated with reverence and composure (to the astonishment of many apparently, expecting a decadent and subversive interpretation). Lots of family trees, lots of inbreeding and men with beards that live to see their great-great-great grandchildren grow up and conceive. By sticking to the original text, it seems Crumb wants to show a glimpse of how ancient this mosaic of stories is - they're not always an easy read - rather than demonstrating the storytelling quality of the first book of the Bible.
If you are looking for more typical, trademark comic topics by Robert Crumb, you may want to look elsewhere.

8 november 2009

City of Glory - Beverly Swerling

Genre: historische roman
In't kort: New York, 1812, tijdens de Britse blokkade. Joyful Patrick Turner, chirurg maar door een oorlogswond genoodzaakt zijn professionele bezigheden te verplaatsen naar een ander domein, waagt zich op de handelsmarkt, en krijgt stevige concurrentie van Gornt Blakeman. Onder hun tweetjes strijden ze om de macht in deze lucratieve branche, maar daarnaast ook om de hand van de beeldschone Manon Vionne. En om de grootste diamant van de wereld. En om de soevereiniteit van de USA...
Mijn oordeel: op amazon.com las ik volgende recensie, en ik kan het eerlijk gezegd niet beter uidrukken, ik ben het volmondig eens met onderstaande:

"Beverly Swerling's third novel continues the story of the Devrey and Turner family feud into the early 19th century, against the backdrop of the British Blockade of American ports and the attack on Washington DC toward the end of the war of 1812. This book is chock full of action - it is a wonder that Joyful Patrick Turner , the hero of her latest installment, was able to accomplish so much in these ten days during which he seemingly had so little sleep!
The pluses: this book has all the ingredients for the making of a wonderful historic novel: pirates, political schemes, war, treason, brothels, slave trading, the largest diamond ever, true love, Irish gangs, the wealthiest man in America, and plenty of characters with missing limbs and digits.
Despite these perks, the substories in this novel are a bit blurry, rushed and littered with extra characters who play insignificant roles. For instance, why the Chinese Opium side line ? It adds little other than to provide opportunities for Joyful to keep his Cantonese in use ! Politics, business, love, intrigue, war and lust are just thrown into the pot and brought to an immediate boil rather than added one by one and simmering until the perfect flavor is attained. This seems such a shame, since Swerlings first two books are magnificently written historical epics - perhaps their brilliance casts a bit of a shadow on this one.
However, please do not let these flaws dissuade you from reading 'City of Glory'! It is a fun, fast-pacedbook full of well researched (and little known) history told through archetypal characters, and quite enjoyable!"
Eindoordeel: ****

Murfreesboro Blues - Mart Smeets

In't kort: Tjerk, zoon van Mart, is een beloftevol baseball-speler, en wil naar de States gaan studeren en tegelijk het baseball-team van de unief proberen te halen. Mart loodst hem via via binnen op de kleine universiteit van Middle Tennessee State University, gelegen in Murfreesboro, Tn, waar hij al snel tot het baseball-team toegelaten wordt, maar vooral als bankzitter. Mart probeert hem zoveel als mogelijk te bezoeken, en dit boek gaat precies over die bezoeken.

Mijn oordeel: dit boek heeft twee hoofdthema's: de USA op zichzelf, en de vaderzoonrelatie. De twee heren bespreken het leven in de States, met een focus uiteraard op wat er in de sport omgaat, en hoe Tjerk die nieuwe wereld beleeft en zich noodgedwongen aanpast aan de geplogenheden in het Bible Belt-stadje.

Eindoordeel: voor mij het beste non-fictie-werk van Smeets. ****1/2

The Jordan Rules - Sam Smith

Genre: het leven zoals het is: het basketballteam

In't kort: de ondertitel 'The inside Story of a turbulent Season with Michael Jordan and the Chicago Bulls' dekt de lading volledig. We volgen de piepjonge Chicago Bulls, geleid door rijzende ster Michael Jordan, tijdens hun break-out season 1991-'92, met als bekroning hun allereerste NBA-titel.

Mijn oordeel: dit was één van de allereerste 'het leven zoals het is: team X of speler Y'-boeken, en legt de lat meteen erg hoog voor zijn ondertussen ontelbare opvolgers. Smith kreeg, als jarenlang journalist voor The Chicago Tribune, tijdens dat seizoen toegang tot alle vergaderingen, besprekingen, voorbereidingen, trainingen en wedstrijden, reisde met het team mee op verplaatsing, kortom maakte deel uit van het team. Op deze manier krijgen we van heel dichtbij een zicht op hoe het is om dag in dag uit met een eigenwijze en egoïstische wereldster-in-wording te mogen/moeten leven. Want dat Jordan, hoe sympathiek ook voor de cameralenzen, egenlijk een serieuze jerk is, wordt al heel snel duidelijk.
Een heel leuk boek, met heel wat interessante weetjes en feiten over het leven als professioneel basketter.

Eindoordeel: ****

6 november 2009

Heart of Darkness - Joseph Conrad

In't kort:
Dit is het verhaal van Charlie Marlow over zijn tocht in Congo waar hij de ziek gewaande Kurtz moet opzoeken. Door het lange wachten en ook de dreigende invloed van de Congolese jungle (the heart of darkness waarvan sprake) krijgt deze tocht een veel diepgaander betekenis dan ze eigenlijk zou mogen hebben. Kurtz wordt een soort van God wiens woorden als orakels worden aanhoord.

Mijn oordeel:
Op deze roman van Conrad is het geweldige Apocalypse Now gebaseerd. De sfeer die je bij die film ervaart, zit ook al in het boek. Wat begint als een vrij gewoon verhaal, wordt een bezwerende mythe over de zoektocht naar Kurtz en de daaropvolgende ontmoeting met deze aanbeden figuur. We voelen als het ware hoe Marlow waanzinnig begint te worden, en dat vooral door het eerst lange wachten voor hij kan vertrekken en vervolgens de donkere kracht van Afrika.
Doordat dit een vertelling is van een madman, is structuur niet meteen van groot belang. Het is bijna een interne monoloog, zonder al te veel opsmuk of plot-opbouw. Hierdoor ontbreekt het dit boek toch aan spanning, wat het geen licht leesvoer maakt. Het gaat meer over hoe we allemaal waanzinnige wilden zijn of kunnen worden.

Ik was wel geboeid door deze novelle, maar miste toch teveel een goed verhaal. Er gebeuren wel dingen, maar er gebeurt niet veel. Dat is ook zo in Apocalypse Now, maar de verplaatsing van setting van Afrika naar de oorlog in Vietnam sprak me meer aan. De dreigende sfeer en de waanzin kwamen ook beter tot zijn recht op het witte doek dan op het witte blad.

Eindoordeel:
***

29 oktober 2009

De vermoedens van Mr. Whicher - Kate Summerscale

Genre: true-crime

In 't kort: Detective Jack Whicher is opgedragen om de moord op de driejarige kleuter Saville Kent te onderzoeken. Deze moord, gepleegd in Road Hill House, is door duisternis omgeven. Zo blijkt de moordenaar zich te moeten bevinden onder de familie of het personeel, maar verder zijn er eigenlijk maar zéér weinig aanwijzingen die naar een moordenaar leiden. Whicher heeft echter wel zo zijn vermoedens...

Mijn mening: Ik had gehoopt op een sappig detective verhaal à la Agatha Christie. Het boek is echter een zeer minutieuze uiteenzetting van een moordonderzoek waar (helaas) maar heel weinig sappigs ontdekt wordt. Naast de precieze beschrijving van het onderzoek wordt ook duidelijk hoe deze zaak in Engeland grote nationale belangstelling kreeg. Het was voor mij wel eens interessant om (als detective-fanaat) te lezen hoe een écht moordonderzoek er aan toe kan gaan en wat dit voor impact heeft op onderzoeker, familie, verdachten en publiek. Maar het blijft toch vreemd en wat teleurstellend als je met andere verwachtingen aan een boek begint.

Eindoordeel: ***

23 oktober 2009

The Night Angel Trilogy - Brent Weeks

In short:
2000 pages in short, are you kidding me? Well alright then: boy becomes apprentice to legendary assassin and goes on to play his part in the battle between good and evil while learning both the dirty and the fun bits of life and beyond.

My judgment:
An epic fantasy trilogy, now where have I heard that before? When it comes to epic novels, fantasy literature and trilogies, I'm merely a dabbler. But I ripped through Brent Weeks' books in record time. The author takes over 2000 pages to unfold a broad delta of plotlines, but it all flows together nicely at the end. You'll have to be able to withstand a heavy dose of sorcery (and some truly gory, graphic bits) to like these books - magical interventions play a constant and vital role in the story, but they're in no way detrimental to character development. In fact, the character psychology of the Night Angel Trilogy is what makes it such a compelling read.
A slight turn-off was the author's preference (or should I say proclivity and predilection) for difficult words where simpler synonyms would have been just fine. It came across as a bit pedantic. So why not eschew the ostentatious erudition :-) Another strange thing was the naming among the different cultures in this dark fantasy world. There are two countries (Sethi and Ceura) where people clearly bear Japanese-sounding names while another people, the Alitaerans, clearly have the names of Ancient Rome. The rest is utter fantasy, so it felt a bit disruptive.
Such details have not kept me from chasing through the pages in anticipation to see ugly predicaments and heroic stand-offs resolved. A highly enjoyable story.

19 oktober 2009

Brave New World - Aldous Huxley

In't kort:
In de niet eens zo verre toekomst, is de maatschappij gebaseerd op de orde en de structuur van de wetenschap.
Kinderen worden niet meer geboren, maar gedecanteerd (uit hun proefbuisje gegoten, letterlijk). De maatschappij is onderverdeeld in kastes, waarbij elke kaste blij is niet in de andere kaste te zitten. Dit is hen allemaal aangeleerd door doorgedreven hypnopaedia (slaapleren). Door deze conditionering wordt iedereen gevormd tot wat hij of zij moet zijn.

In deze maatschappij draait alles rond consumptie. Niet alleen van voedsel en producten, maar ook sexuele consumptie: er zijn geen gezinnen meer en monogamie wordt fel afgekeurd en veroordeeld. Iedereen doet het m.a.w. met iedereen.

En als we dan nog niet gelukkig zijn, dan komt het geluk wel uit een pilletje: de drug SOMA wordt in industriële hoeveelheden verspreid en het gebruik wordt zo goed als verplicht.

Mijn oordeel:
Brave New World komt, ondanks dat het al van 1932 is, niet gedateerd over. Deze utopische maatschappij is nog steeds een dreigend toekomstbeeld. Genetische manipulatie. dogmatisme, geluk in een pilletje, het kan allemaal.

Dit boek blijft daardoor ook interessant om te lezen. Het is een leuke denkoefening. Sommige situaties zijn ook zeer grappig, vanuit ons standpunt gezien.
Dat Shakespeare daarbij wat overdreven wordt aanzien als de grote vertegenwoordiger van de cultuur en dat "The Savage" John op basis van enkel deze schrijver een hele cultuurfilosofie heeft opgebouwd, is natuurlijk bedoeld om de tegenstelling met de van hoge cultuur ontdane nieuwe wereld in de verf te zetten. Het zorgt echter voor een kleine dip in de geloofwaardigheid. Net zoals op het einde blijkbaar door een klein, schijnbaar miniem voorval de eeuwenlang en zorgzaam opgebouwde structuur van de nieuwe wereld op zijn kop gezet kan worden doet dat ook. Huxley wil hier misschien net iets te veel zijn punt doordrijven.

Desalniettemin goed leesvoer waarin m.i. geen van beide uitersten als het hoogste goed wordt gezien: John gaat evenzeer ten onder aan zijn religieuze en culturele levensvisie als bijvoorbeeld Bernard Marx de strikt wetenschappelijke.

Eindoordeel:
***1/2

PS: ik had dit boek jaren geleden al eens gelezen. Leuke hernieuwde kennismaking.

14 oktober 2009

Bankvlees - Jan Van Loy

In't kort:
Het (niet nader genoemde) hoofdpersonage en een bij een voedselbedeling tegengekomen vriend Celis (allebei jonge dertigers), besluiten om niet langer mee toe doen aan de dwingelandij van de maatschappij (werken, geld verdienen, huisje kopen, kindjes maken...) en de totale vrijheid van het niets doen op te zoeken (op kosten van diegenen die wel in de dwingelandij blijven).

Door eerst een uitkering, vervolgens kleine diefstallen en zelfs prostitutie kunnen ze dit een tijd volhouden. Maar voor hoe lang?

Mijn oordeel:
Een tijdje geleden las ik Reus, wat eigenlijk gaat over vrouwelijke dertigers. Dit is in zekere zin misschien de mannelijke versie van de zoektocht naar de betekenis van het leven.

Het leest lekker vlot weg, is af en toe zeer entertainend. Vooral Celis moet voor de kwinkslagen zorgen met zijn vreemd gedrag en zijn wat simpele levensvisie. Alleen is het, alweer, een bonte verzameling vreemde personages die op de lezer afkomen. Vreemd genoeg heb ik de laatste tijd wel meer van dat soort Vlaamse boeken gehad. vreemde personages die vooral nadenken over het leven en uit de maatschappij willen stappen. Straks ontdekken we zowaar een Vlaams motief :-)

Veel inzichten houd ik niet over aan deze roman, maar het was een aangenaam geschreven boekje, en dat is toch ook heel wat. Eindoordeel van de auteur is dat er geen ideaal bestaat: zowel uit als in de maatschappij is het behelpen.

Eindoordeel:
***

13 oktober 2009

The Unnumbered - Sam North

In't kort:
Mila is Roma zigeunerin een eerste generatie immigrant in Groot-Brittanië, waar ze met haar ouders en familie in een caravan woont.
Nio Niopoulos is de zoon van Griekse immigranten die jarenlang als ijskreemventers hard gewerkt hebben om de kost te verdienen. Nio zelf wil kunstenaar worden en woont in een zelfgefabriceerd huisje op het kerkhof. Samen zullen zij een vreemd koppel vormen.

Naast deze twee hoofdpersonages lopen nog personages rond in het London van de vreemdelingen die allen op een of andere manier verweven zijn of zullen worden met Mia en Nio. Zij wonen allemaal rond en op Muswell Hill in Londen.

Mijn oordeel:
Deze roman heeft m.i. goede bedoelingen maar mist een beetje zijn doel. Het is duidelijk dat dit een beschrijving wil zijn van de vaak moeilijke omstandigheden waarin deze vreemdelingen moeten leven en hoe de gevaren van de grootstad steeds om de hoek loeren. Mila is bijvoorbeeld een uitermate knappe jongedame (wordt ons tot vervelens toe gemeld door de auteur) die nagestaard wordt door steevast kwijlend jong en oud. Dat verkrachting om de hoek loert, verbaast de lezer dan ook niet. Anderen slagen er dan weer niet in te ontsnappen aan hun lot.

Nio en Mila moeten daarbinnen het hoopgevende licht aan het einde van de tunnel. Hun liefde zal alles overwinnen, is sterker dan de miserie.

Grootste probleem, volgens mij, van dit boek is dat alle personages zeer eendimensionaal zijn en nauwelijks of niet door een leercurve gaan. Ze dienen enkel als vehikel om een bepaalde type mens voor te stellen, een cliché... Het boek wordt daardoor steeds saaier en de boodschap interesseerde me op den duur ook niet meer echt. Wat me interesseerde was het boek uit te krijgen.

Eindoordeel:
Te eendimensionale personages zorgen voor een cliché-matige boodschap.
**

9 oktober 2009

Gerechtigheid - Stieg Larsson

Genre: Thriller

In 't kort: Dit boek is het derde en laatste deel in de succesvolle bestseller Millennium-trilogie van Larsson.
Zie ook bespreking boek 1 "Mannen die vrouwen haten" en boek 2 "De vrouw die met vuur speelde" .
Terwijl Liesbeth in het ziekenhuis herstellende is van haar zware hoofdwond, wordt de rechtzaak tegen haar voorbereid. Ze wordt immers verdacht van een aantal moorden. Mikael Blomkvist probeert ondertussen, zoals dat een goede onderzoeksjournalist betaamd, de ware toedracht en opdrachtgever van de moorden te achterhalen. Het zaakje stinkt behoorlijk, want de Zweedse veiligheidsdienst lijkt er zelfs bij betrokken te zijn.

Mijn oordeel: Na het voor mij wat teleurstellende deel 2, was deel 3 een echte opsteker. Het is de dikste pil van de drie, maar leest net zo vlot als deel 1. In het begin is het even doorkauwen als er heel veel bijna gelijknamige politieagenten, redacteurs, familieleden, veiligheidsdienstmedewerkers, juristen worden opgevoerd, maar dat duurt gelukkig niet lang en het strijkt zich wel glad. Grappig is wel dat ik de belangrijkste verhaallijn, die van de betrokkenheid van de zweedse veligheidsdienst, niet eens zo interessant vond. Maar door een heleboel verhaallijnen te combineren en snel te laten afwisselen (het succes volgens mij van al dit soort boeken waaronder ook de Da Vinci Code ed) kom je toch aan je trekken. De boeiendste verhaallijn in dit boek vond ik persoonlijk het nieuwe hoofdredacteurschap van Erika Berger, Mickaels minares.

Jammer dat de schrijver overleden is. Ik had graag meer van hem gelezen.

Eindoordeel:
****

4 oktober 2009

Via Cappello 23 - Christiaan Weijts

In't kort:
Daniel Schaaf is een freelance journalist die in Venetië op een onverhoopte scoop stoot en hiermee zijn carrière in de media een positieve wending ziet krijgen.

Arthur Citroen is een promovendus in de kunstgeschiedenis die onderzoek doet naar de relatie tussen kunstenaar en model. Hij begint een relatie met een van zijn studentes. Met haar onderzoekt hij nieuwe vormen van de relatie kunstenaar en model. Hij betrekt daarbij steeds meer de alomtegenwoordige internetamateurporno in zijn onderzoek. Met alle gevolgen vandien.

Mijn oordeel:
Ik kan argumenten aanhalen waarom dit boek niet goed is, maar wil er niet al te veel woorden aan vuil maken. Wat Weijts heeft pogen te doen in dit boek (koppelen van het hoge (kunst, klassieke muziek, Venetië) aan het lage (riooljournalistiek, pornografie, de commercialisering van Venetië) is grandioos mislukt. Wat overblijft is een voyeuristisch, pretentieus boekje.
Zijn personages zijn bovendien ongeloofwaardig en verschrikkelijk irritante mannetjes. Ik heb het uitgelezen omdat ik dacht dat er op een bepaald moment toch iets in dit boek moest zitten. Ik werd ook in die hoop teleurgesteld.

Bij zijn vorige boek werkte het wél.

Eindoordeel:
*1/2

1 oktober 2009

Het diner - Herman Koch

Genre: roman

In 't kort: Een man heeft met zijn vrouw, broer en schoonzus een diner in een deftig restaurant. Daar lopen de gemoederen langzaam hoog op. Er heeft zich immers iets naars voorgedaan met betrekking tot hun beider kinderen, alhoewel daar lang over gezwegen wordt.
We zitten in het hoofd van de man en krijgen inzicht in de perikelen en geheimen die binnen en tussen beide gezinnen en familieleden leven.

Mijn oordeel: Goed boek. Leest lekker & snel. Sterke punten:
1] Je beeld van en oordeel over de personages verandert heel langzaam en subtiel gedurende het verhaal = Geinig effect.
2] De verteller houdt veel zaken expliciet geheim. Zijn vrouw heeft bijvoorbeeld lang in het ziekenhuis gelegen wegens een ziekte. Hij vindt het niet aan de orde om dit te vertellen, en we komen er ook niet achter (helaas!). Dit soort meldingen maakt hij vaker en het maakt je alleen maar nóg nieuwsgieriger.
Ik kan het boek als ideaal tussengerecht aanraden aan iedereen die eens lekker wilt ontspannen bij een goed smakelijk boek.

Eindoordeel: ***1/2

28 september 2009

Fallen - David Maine

In't kort:
In 'Fallen' lezen we het verhaal van Adam en Eva en Kaïn en Abel, maar dan in omgekeerde chronologische volgorde. We beginnen bij hoofdstuk 40, de laatste dagen van Kaïn. Elke 10 hoofdstukken (en dus elke 10 stappen terug in de tijd) veranderen we van verteller: eerst Kaïn, dan Abel, vervolgens Adam en ten slotte Eva. Het laatste hoofdstuk is dan net na de zondeval: Adam en Eva zijn uit het Paradijs verstoten.

Mijn oordeel:
Ik ben verre van een bijbelkenner, maar iedereen kent natuurlijk het verhaal van Adam en Eva en hun zondeval en dat van de eerste moord, die van Kaïn op Abel.

In dit boek wordt vooral gekeken naar een psychologische verklaring van Kaïns daad: hoe kan het dat Kaïn Abel heeft vermoord? Echt verrassende inzichten komen daar mijns inziens niet uit, maar dat neemt niet weg dat het een toch originele inslag is.

Het omkeren van de chronologie is eigenlijk best leuk: je kijkt uit naar iets dat geweest is. Het komt ook niet geforceerd over. We beginnen bij de afloop en komen stukje bij beetje uit bij de oorsprong van dit alles. Ook het wisselen van de vertellers is leuk, omdat je dan toch wat variatie krijgt. Al blijf je heel erg de hand van de auteur zien: heel erg verschillen ze nou ook weer niet.

Ik vond het geen meesterwerk, daarvoor is het me net allemaal wat té introspectief: er gebeurt te weinig en er is te weinig echte diepgang. De bevindingen zijn misschien wat te klassiek: het oedipuscomplex is nooit veraf, bijvoorbeeld, en Kaïn is overduidelijk een product van zijn ouders, dus de voorbestemdheid loert ook om de hoek. Maar het is zeker geen slecht boek: leuke invalshoek en het wisselen van de verteller houdt het verhaal aan de gang. Het is ook best boeiend om te zien hoe Adam en Eva plots alles moeten leren, al zijn ook daar geen verrassingen te bespeuren.

En oh ja: god is een smeerlap :-). Alle ellende begint bij hem en bij de halsstarrigheid van velen om hem desondanks te blijven eren. En dat allemaal voor iemand die niet bestaat.

Eindoordeel:
***

23 september 2009

Reus - Annelies Verbeke

In't kort:
Hannah werkt als journaliste voor een schandaalkrant waarin ze de succesvolle rubriek Hannah's freaks leidt.
Kim is haar zus die in hetzelfde jaar, maar 11 maanden later is geboren. Beiden zijn ze prille dertigers op zoek naar betekenis. Deze zoektocht leidt hen naar Australië, waar ze hopen hun moeder, die hen in de steek had gelaten, terug te vinden.

Mijn oordeel:
Dit is een boek waar je niet meteen een etiket op kan kleven. Het is bijna even moeilijk om er een mening over te geven. Is het een hallucinatie van Hannah? Zijn de andere personages verzonnen? Is Hannah manisch-depressief en kijken we in haar hoofd?
In ieder geval zijn Hannah en Kim geen normale zusjes. Hun band is zo onbreekbaar dat ze er al de rest voor opgeven. Ze laten probleemloos hun trouwe, maar blijkbaar voorspelbare en saaie vriend / man vallen omwille van hun band.

Maar Verbeke heeft een zeer boeiende schrijfstijl, waardoor je steeds wel leuk aan het lezen bent. Het is een aangename leeservaring door de wat, ja, hypnotiserende stijl. Geen moeilijke, literaire kunstgrepen, maar duidelijke, mooie zinnen zonder veel poespas. Dat, meer dan de inhoud, maakt dit boek prettig om te lezen. Want waar het om gaat, ach, dat is een soort 'regressum ad uterum', zoals dat intelligent heet, van Hannah. Het eindigt, weinig verbazingwekkend in dat opzicht, met een geboorte. De wedergeboorte van Hannah, vermoed ik. Dat Hannah in dit boek als zeer egoïstisch overkomt, is daarbij iets wat we als lezer aanvaarden.

Al schrijvende hier, denk ik het thema dus toch ontwaard te hebben: Hannah, als prille dertiger, stelt zich dezelfde vragen als veel dertigers: wat doen we hier, is dit het, wat wil ik eigenlijk, wie is die loser die in mijn bed ligt eigenlijk? :-) Vragen die iedereen zich wel eens stelt (behalve de laatste dan, hoop ik).

Uiteindelijk wordt ze opnieuw geboren, na een lange interne queeste op zoek naar haar eigen betekenis.

Eindoordeel:
***

PS: ik hoop niet dat Inez dezelfde acties gaat ondernemen als Hannah...

21 september 2009

Of Mice and Men - John Steinbeck

In't kort:
George en Lennie zijn twee seizoensarbeiders die samen op pad zijn op zoek naar werk. George is een clevere kleine man, terwijl Lennie een mentale achterstand heeft. Lennie kent ook zijn eigen kracht niet, noch kan hij de gevolgen van zijn daden inschatten.

Ze komen terecht op een boerderij waar ze hun laatste dollars willen verdienen om dan een eigen klein boerderijtje te kopen waar ze van de opbrengst van hun eigen land kunnen leven.

Mijn oordeel:
Mooi (kort) boekje over het oude Amerika waar de conservatieve rolverdeling nog standhoudt. Lennie heeft het moeilijk als zwakbegaafde en zou zonder de hulp van George allang verkommerd zijn. Verder is er ook een zwarte hulp op de boerderij die door iedereen gemeden wordt en de jonge, verleidelijke vrouw van de zoon van de eigenaar van de boerderij.

Uiteindelijk gaat dit boek over de onoverkomelijkheid van het lot in die tijd: ieder heeft zijn voorbestemde rol te spelen. Wie dit doorheeft en ernaar probeert te leven, heeft het meeste kans op overleving. Het boek biedt daarom geen echte verrassingen, maar de personages en de mooie volzinnen maakten dit tot een zeer aangename, ontroerende leeservaring. Had best wat langer mogen zijn.

Eindoordeel:
****

Zwarte tranen - Tom Lanoye

In't kort:
Dit is het tweede deel van de zogenoemde monstertrilogie, over de invloedrijke familie Deschryver, die zowel in de industruie (tapijten) als in de politiek hoge machtsfuncties bekleden / bekleedden.

In deel 1 "Het Goddelijke Montser" zagen we hoe de familie barstjes begon te vertonen na het jachtongeluk waarbij Katrien Deschryver haar man doodschoot. Dit boek begint met de ontsnapping van Katrien uit de gevangenis. We volgen de familieleden opnieuw die ons via hun gedachten meenemen door de recentere geschiedenis in Vlaanderen en België (Dutroux-affaire, Bende van Nijvel e.d.)

Mijn oordeel:
Ik vond er niet veel aan. Je kan wel zeggen dat Lanoyes typering van Vlaanderen en de Vlaamse geest raak is (en dat is ook zo) maar dat is geen verdienste. In Vlaanderen zijn we inmiddels zo ingekakt dat het een wonder is dat er mensen zijn die het nog niet doorhebben. En ja, jammer genoeg zijn dat er toch nog velen. De zogenaamd sterke familieband, ons misplaatste underdoggevoel of de al even misplaatste en onnodig overdreven reactie ertegen die een Leo Deschryver in dit boek ertegenover plaatst, het is allemaal oh zo bekend. Ik ben het dan ook eens met een groot deel van de satirische typering ervan. Alleen: er komt geen boeiende roman uit voort.

De personages zijn een voor een onsympathiek, ik heb totaal geen voeling met hun motieven. In een kortere satire is dat te harden, maar in de 517 pagina's van de Zwarte tranen slaagt de verveling en de ergernis toe: ergernis omdat er geen verhaal bij zit. Het is een lange aanklacht tegen dit ingekakte Vlaanderen. En ja, ik wil dit ook aanklagen, maar alsjeblieft geef me ook een verhaal. Het ligt er ook allemaal te dik op. En de stijl van de bijna monologue intérieure die door heel het boek consequent wordt aangehouden houdt niet de hele tijd stand. Er is nood aan een tegengewicht.

Nu, ik wist waar ik aan begon, want ik had ook al bij Het Goddelijke Monster hetzelfde gevoel. Het is vrij makkelijke en te eenzijdige effectenjagerij. De personages zijn te bordkartonnen karikaturen. Ik begrijp en deel Lanoyes ergernis en misschien erger ik me des te meer omdat ik me erger aan wat hij beschrijft. Maar een pamflet hoort niet te lang te zijn. Spui je gal en drink dan een pint om de verzuring weg te spoelen.

Het derde deel ga ik skippen.

Eindoordeel:
**

14 september 2009

Lichtenberg - Paul Verhaeghen

In't kort:
Tom Pepermans trekt naar Meerhof (NL) om daar assistent in de wijsbegeerte te worden.
Hij wordt betrokken in het Pc-project, een project waarbij men een computer zo menselijk mogelijk probeert te maken. Tom wordt daarbij de gesprekspartner van Pc.
Uiteindelijk pleegt Tom zelfmoord.

Mijn oordeel:
Het lijkt misschien vreemd dat ik hier vertel dat hij zelfmoord pleegt en op die manier andere mensen het einde verklap.

Het boek begint echter met de zelfmoord en de auteur drukt ons tijdens het daaropvolgende flasback-verhaal ook regelmatig op dit feit: "Vergeet niet, Tom gaat wel dood, hè!" We volgen Tom, na zijn zelfmoord, op de weg naar die zelfmoord.

Het eerste deel van deze roman is daarbij nog vrij normaal. Zijn baas (en ook huisbaas) Hadrianus is één van de vreemde personages die daarin opduiken en die een belangrijke rol zullen spellen in de weg naar de fatale daad. Door het vertellen van verhalen over vroeger aan Hadrianus en diens vriendin Judith, zien we ook dat Tom Leuven ontvlucht is om zijn breuk met Poes, zijn toenmalige vriendin en drumster in hun eigen band, te verwerken. Het is tijdens deze verhalen dat we voor het eerst beginnen te merken dat de auteur graag speelt met de vertelperspectieven en ons als lezer dus regelmatig wel eens op het verkeerde been zet. Nog wat verder, ongeveer halverwege, wordt dan duidelijk dat we in een onversneden postmoderne roman beland zijn. De structuur, de verhaallijn, de setting, alles kan doorbroken worden. Een sex-scène mondt uit in een filosofisch gesprek, de werkelijkheid wordt een filmset enzovoort.

Dat kan best leuk zijn, maar ik heb de indruk dat het in deze roman ontspoort vanaf ongeveer de helft. Dat heeft vast allemaal te maken met allerlei filosofische en andere intertekstuele invloeden op deze roman. Dat is vast indrukwekkend, maar het ondergraaft deze roman in die mate dat het einde me ook totaal niet meer boeide. Van een beetje slapstick-achtige psychologische roman / academische satire met wat eigenaardige personages wordt het steeds meer een bijna perverse vertelling over o.a. macht, ondersteund door wat gratuite sex-scènes en perverse bacchanalen. Het wordt een chaotische hallucinatie. 10 - 15 jaar geleden vond ik dit waarschijnlijk 'de max', nu heeft het iets potsierlijks en geforceerd intellectualistisch. Misschien word ik gewoon een ouwe, traditionalistische zeur die graag wat verhaal heeft.

Eindoordeel:
Begint goed, eindigt slap. Voer voor 'gniffel-intellectuelen'.
**1/2

11 september 2009

What the best college teachers do - Ken Bain

Genre: non-fictie

In 't kort: Wat doen de beste docenten in het Hoger Onderwijs om ervoor te zorgen dat studenten de noodzakelijke academische competenties bereiken? Hoe richten zij hun onderwijs in? Wat is hun attitude ten opzichte van studenten? Dit en veel meer zijn de vragen die in dit boek centraal staan en beantwoord worden. Bain is zelf lang docent geweest en heeft zich jarenlang beziggehouden met dit onderzoek. Door te vertrekken vanuit studentenevaluaties en verder te focussen op de inhoud van examens, lesmateriaal, gesprekken aan te gaan met studenten en docenten, heeft hij een 70-tal docenten kunnen identificeren die een ontzettend hoog rendement bij hun studenten halen. Deze studenten waren lang na hun opleiding nog zeer onder de indruk van de docent en zijn/haar manier van lesgeven. Bain vertelt wat deze docenten doen om hun onderwijs zo excellent te maken.

Mijn mening: Ik lees veel vakliteratuur rondom het doceren in het Hoger Onderwijs. Maar die vertrekt vaak vanuit de theorie. Dit is een van de weinige boeken die doceren vanuit de praktijk bekijkt. Dit onderzoek geeft mij een ontzettend goed beeld mét onderbouwing wat wel en wat juist niet werkt. Het onderzoek zit methodologisch goed in elkaar en de uitkomsten worden als antwoorden op dé cruciale vragen weergegeven, bijv: Hoe gaan de beste docenten met examens om? Hoe met studenten? Het leest bovendien erg vlot en de informatie blijft heel goed hangen. Dit komt met name door de leuke good-practices die worden aangehaald, maar ook doordat veel noodzakelijke eigenschappen, attitudes en concepties van docenten steeds weer terugkomen. Ik zou dit boek aan alle docenten in het Hoger Onderwijs willen aanraden. Ook omdat het laat zien dat lesgeven gewoon heel erg leuk en motiverend en uitdagend is. De beste docenten zien die uitdaging en genieten ervan, hun studenten daardoor ook. Bovendien toont het aan dat iedere docent bij de besten kan horen.

Eindoordeel:
****

8 september 2009

The Gun Seller - Hugh Laurie

In't kort:
Thomas Lang is een ex-militair die nu de kost verdient als zelfstandige bodyguard en security man. Als hij wordt aangezocht om iemand te vermoorden, besluit hij het doelwit te verwittigen in plaats van hem te vermoorden. Tegen zijn wil in belandt Thomas in de smerige wereld van de internationale wapenhandel en het terrorisme.

Mijn oordeel:
Hugh Laurie is voor mij vooral George uit Blackadder III en IV, maar is ook daarnaast vooral bekend als een hilarische komiek. Nog veel bekender is hij nu als Amerikaanse dokter in House MD.

Het grappige aan dit boek is sowieso dat ik het lees met hem als hoofdpersonage. Thomas Lang praat als George. Dat alleen al maakt dit boek grappig (ik weet het, een zeer smalle basis voor een oordeel, maar het is wel zo). Ook de soms cynische maar even vaak ook absurde humor (genre Douglas Adams) maakt zeker het eerste deel van dit boek tot zeer prettig, soms zelfs hilarisch leesvoer. De dialogen zijn zeer geestig.

Aan de andere kant is het echter evenzeer een crime novel die zich situeert in de miljardenindustrie van de oorlogswapens en alle corruptie en smerigheid die dat met zich meebrengt, evenals de onvermijdelijke link met terrorisme. Geleidelijk aan wordt het boek dan ook grimmiger en redt Thomas zich nog wel enigszins met de humor, maar je voelt aan dat het ook bij hem wranger wordt, een manier om te overleven. Hilarisch, no more. Je ziet, door de humor, hoe Thomas evolueert.

Hugh Lauries stijl is ook vrij filmisch, je ziet het verhaal zich afspelen. Dit boek leest daardoor als een trein. Het blijft (misschien net wat te) netjes binnen de lijnen van het genre (een loner die tegen het onrecht in de wereld vecht, de femme fatale, ze zijn er allemaal), maar dan met de bonus dat het George is.

Eindoordeel:
"Well tally ho! With a bing and a bong and a buzz buzz buzz!"
***1/2

2 september 2009

The Wind-Up Bird Chronicle - Haruki Murakami

In short: Bad things come in threes for Toru Okada. He loses his job, his cat disappears, and then his wife fails to return from work. A chain of events follow that prove that his seemingly mundane boring life is much more complicated than it appears.

My judgment: I never read the blurb on the back cover of a book before I start or even finish it - not even the lauding expert or press review fragments. The praise on the back of my copy of the Wind-Up Bird Chronicle is dazzling and I see where it comes from. But my feeling about Murakami's chunky novel is a bit mixed. Calling a book 'impressionistic' can be a eufemism for 'vague' or 'arbitrary', even 'random'. The events in this story are often (seemingly) missing what an average reader like me automatically but not necessarily consciously looks for, almost as a reflex: meaning, motive. This is sometimes resolved much later in the book, but mostly it isn't (don't come tell me they represent other layers of meaning, I am a shallow person blind to any kind of mystique). As a chronicle, it basically recounts a curvy, branched off line of events - either bizarrely intertwined or discomfortingly alienated from other content. Events that don't really seem to lead to a conclusion or a resolution, even though that same reader's reflex wants them to. Luckily, Murakami's style is utterly serene and subtly uplifting, making it the most important driver behind the story. He writes with an incredible lightness about an unbearable emptiness of being, and that makes for an uncanny, sometimes laborious yet enjoyable reading experience.

p.s.: pretty annoying detail I discovered just now.

Vloeibaar Harnas - Peter Verhelst

In't kort:
De hoofdfiguur verhuist, samen met zijn vriendin W, naar een huis dat, zo blijkt geleidelijk aan, bewoond wordt door een aantal vreemde figuren. Luka is bijvoorbeeld een jongensachtige jonge vrouw die brieven schrijft met haar eigen bloed en daarnaast hebben we figuren als De Dokter en Madame die ook op de dunne lijn tussen realiteit en waanzin balanceren. Het hoofdpersonage krijgt de opdracht het huis te verbouwen en hij besluit dit te doen onder het thema Sint Sebastiaan (een thema dat in heel het boek zit).

Mijn oordeel:
Peter Verhelst is eigenlijk een dichter en dat merk je sterk in dit boek. Delen van dit boek zijn eerder poetische ovepeinzingen dan prozaische beschrijvingen.

Dit boek was toch niet echt mijn ding. Ik had het in no time uit en, toegegeven, had nergens de drang om het weg te gooien, maar het greep me niet. Ik heb de (misschien foutieve) indruk dat Verhelst ook een aantal intellectuele standpunten probeert over te dragen met dit boek (over architectuur, over kunst, over Sint Sebastiaan) en dat boeide me niet. Het zat ook in de weg van een verhaal. Een verhaal dat uiteindelijk even plots stopt als het begon. Je hebt als lezer de indruk dat het nog niet gedaan was. Dit kan natuurlijk de bedoeling geweest zijn, maar mij ontging de boodschap toch enigszins.

De vele intertekstuele verwijzingen naar o.a. muziek (Nick Cave, REM, Nirvana passeren de revue) maken ook dat het boek gedateerd overkomt.

Eindoordeel:
Aardig maar niet mijn ding.
**

PS: Voor de petite histoire: ondergetekende en Bossanova76 stonden ooit (1995 of '96?) nog "Werpsels" te behangplakken tegen een houten schutting terwijl Peter Verhelst teksten debiteerde ihkv "Het Groot Beschrijf". Dichter dan dat zijn we nooit bij literaire roem geraakt ;-). Noem het ons "grote literaire moment"...
Voornoemde werpsels zijn, samen met vermoedelijk de schutting, tenonder gegaan...

31 augustus 2009

Problemski Hotel - Dimitri Verhulst

Genre: deels op feiten gebaseerd dagboek-achtige roman

In't kort: Bipul Masli is een persfotograaf in Albanië, maar wordt omwille van zijn werk vervolgd en vlucht naar België. Hij komt terecht in een asielcentrum, waar hij vol spanning wacht op een beslissing over zijn immigratie-aanvraag. Ondertussen vertelt hij over het lief en leed in het asielcentrum, waarbij hij beschrijft hoe mensen in min of meer dezelfde situatie toch anders reageren. Enkele onvergetelijke karakters passeren de revue: Lídia, die haar weg naar (in eerste instantie) sigaretten en (later misschien) aanvaarding probeert te slapen ; Generaal Tomatski, altijd bereid om een conflict met geweld te beslissen ; Shaukat, al even geweldadig ; Igor, Bipuls kamergenoot, en een wandelende tijdbom; de kleine Stipe, die al naar de lagere school gaat, maar er eigenlijks niks snapt.

Mijn oordeel: schrijnend, pakkend, ontroerend, grappig, wrang, adjectieven genoeg om dit boek, dat toch geen alledaags thema behandelt, te beschrijven. En bovenal natuurlijk weer bijzonder raak beschreven door Verhulst, die er ondertussen een serieuze fan bijheeft.

Eindoordeel: **** 1/2

De gedaanteverwisseling - Franz Kafka

Genre: (fantasy-)novelle
In't kort: Gregor Samsa wordt, zonder enige aanleiding, op een morgen wakker in de gedaante van een gigantische insekt. Uiteraard reageert zijn omgeving daar nogal dramatisch op. Zijn werkgever komt de anders zo stipte Gregor (maar nu uiteraard te laat omwille van) thuis opzoeken, maar rent al snel in blinde paniek het huis uit. Zijn familie houdt het iets 'rustiger', vooral zijn zus probeert hem naar best vermogen te verzorgen, maar dat eist zijn tol. Paps moet weer beginnen werken wegens een kostwinner minder, ook zus neemt een baantje aan. Maar de kruik gaat maar zolang te water tot ze breekt, en de oprispingen en de humeurswisselingen van Gregor nopen de familie ertoe hem te laten verkommeren. Tot Gregor uiteindelijk sterft.

Mijn oordeel: Schitterend geschreven, leest als een trein, maar soms o zo vreemd. Vooral het onderwerp zelf is zo schokkerend, ook al lijkt het voor Gregor toch een beetje de gewoonste zaak van de wereld, hij heeft , lijkt het, 'gewoon pech gehad.'

Af en toe pakkend ook, vooral dan wanneer de familie besluit om Gregor met de beste zorgen te omringen, ondanks de toch uitzonderlijke omstandigheden.

Eindoordeel: ****

28 augustus 2009

The Cold Six Thousand - James Ellroy

In't kort:
Dit boek start waar American Tabloid eindigde: bij de moord op John F Kennedy. We gaan verder met de vertrouwde persoanges uit de misdaadwereld: Pete Bondurant, Ward Littell, J Edgar Hoover en ander onguur tuig.
Deze keer neemt James Ellroy ons mee in andere onkiese zaken uit de Amerikaanse geschiedenis: Vietnam, Las Vegas en de moorden op Martin Luther King en Bobby Kennedy.


Mijn oordeel:
Dit is geen makkelijk boek om te lezen. Ellroy wil vooral aanklagen en aantonen. Hij is als een bezeten prediker die door een of ander hoger recht koortsachtig allerlei zaken aan de orde brengt. De stijl is daardoor ook koortsachtig, er wordt nergens opgesmukt of echte moeite gedaan, zo lijkt het, om er een roman van te maken. We volgen afwisselend steeds de innerlijke gedachtengang van drie personages: Ward Littell, een soort van double (of eerder multiple) agent die zowel voor de georganiseerde misdaad als voor de FBI als voor de beweging van Martin Luther King werkt; Pete Bondurant, een soort van mercenary die de drijvende kracht is achter La Causa, een beweging die Castro uit het zadel moet heffen; Wayne Tedrow Junior, een ooit rechtvaardige agent die na de moord op zijn vrouw zich eindelijk laat verpletteren door zijn haat voor zijn vader Wayne Tedrow (je raadt het) Senior.

En we zitten echt letterlijk in het hoofd van deze personages. Je leest en voelt hun bezetenheid en hun twijfels. Je krijgt een onverbloemd ooggetuigenverslag van de smerigheid van de misdaad, de drugshandel, de maffia en, nog het smerigst van al misschien, de politiek in het Amerika van de jaren '60.

Ellroy doet trouwens geen moeite om zijn personages sympathiek te maken: het zijn een voor een smeerlappen van de ergste soort. Waar ik in de meeste romans toch steeds een 'favoriet' personage heb of me in ieder geval kan inleven in een personage, kan dat hier onmogelijk.

Dit alles maakt dat dit boek lezen best hard labeur was. Maar het boek is als een op hol slaand, kloppend hart, als een dolle treinrit die keihard op de afgrond afstevent maar waar je toch niet van af stapt.

American Tabloid was wat dat betreft een makkelijker boek en vond ik om die redenen ook beter dan dit boek. Gebruik met mate, zou ik zeggen :-)

Eindoordeel:
***1/2

17 augustus 2009

De genezing van de krekel - Toon Tellegen

In't kort:
De krekel heeft een somber gevoel in zijn hoofd en geraakt er niet vanaf. Wat hij of anderen ook proberen, hij wordt steeds somberder.

Ondertussen probeert de olifant erachter te komen waarom het is dat hij steeds maar valt als hij in een boom is geklommen.

Mijn oordeel:
Heel erg leuke allegorische fabel over het fenomeen depressie. De krekel is depressief. Tellegen verbeeldt zeer mooi en treffend de verschillende stadia van die depressie en hoe niemand, behalve jij zelf, begrijpt hoe dat voelt. Zeer treffend beschreven.

De olifant is dan weer zeer aandoenlijk en staat voor het onontkoombare van het lot (of zoiets).

Aan de oppervlakte een sprookje voor kinderen, in de diepte een ontroerende allegorie voor volwassenen.

Eindoordeel:
Zeer amusant en je hebt het in een uurtje uit.
****1/2

Fingersmith - Sarah Waters

In't kort:
Deze roman speelt zich af in het 18e eeuwse London. Sue Trinder is een wees die al 17 jaar opgevoed en beschermd wordt in de Burrough door mevrouw Sucksby, een sjoemelaarster die Sue voorhoudt dat er voor haar een beter lot is weggelegd.

Dat lot lijkt ze te moeten gaan vervullen als ze, in opdracht van de illustere oplichter "Gentleman" de nieuwe dienstmeid wordt van Maud Lilly. Maud is het nichtje van een excentrieke oom die haar in zekere zin opgesloten houdt. Haar eigen (financiële) vrijheid kan Maud alleen maar bekomen als zij trouwt. Alleen dan zou zij 15.000 pond erven. Gentleman (ofte Richard Rivers) wil die echtgenoot worden en vervolgens Maud als krankzinnig afdoen en in een gesticht stoppen.

Mijn oordeel:
Nu ik mijn eigen korte inhoud lees, zou dit een boek zijn dat ik eigenlijk niet zo snel zou gaan lezen. Ik had echter goede recensies gelezen over het laatste boek (The Little Stranger) van Sarah Waters en besloot eens wat van haar te gaan lezen.

Dit was een lekker spannend leesboek. Het is een historisch boek dat een beetje doet denken aan de Bronte en Austen tijden. En net als in die boeken vertolken de vrouwen de hoofdrollen. Het is echter geen typisch vrouwenboek geworden.

Het verhaal loopt nooit zoals je het zou verwachten. Niet eens halverwege het boek denk je dat het verhaal eigenlijk afgelopen is en vraag je je af wat we met de overblijvende 300 pagina's aanmoeten. Tot Sarah Waters plots met een plotwending aankomt die je niet had zien aankomen, maar toch geloofwaardig is. En dat gevoel van verrassing blijft in dit hele boek doorspelen. Er komen nog wel een aantal momenten waar je plots weer in een stroomversnelling terechtkomt. Tot op het einde had ik niet kunnen zeggen hoe het boek zou aflopen. En dat zie je toch niet zo vaak, dat niveau van onvoorspelbaarheid, zonder de geloofwaardigheid te verliezen.

Het is kortom een historische roman zonder het (soms) gekunstelde, een liefdesverhaal zonder het vaak melige en een suspense roman zonder het ongeloofwaardige. Met veel plezier uitgelezen.

Eindoordeel:
****

13 augustus 2009

Harry Potter and the deathly hollows - J.K. Rowling

Genre: jeugdboeken, fantasy

In 't kort: In deze allerlaatste Harry Potter is het de vraag of Harry de ultieme vijand You know who (we mogen de naam niet zeggen, want dat brengt ongeluk) voor eens en altijd kan verslaan. Dumbledore, "headmaster" van zijn school Hogwarts, heeft Harry samen met zijn hartsvrienden Ron en Hermione gekozen om de ziel van DE vijand te vernietigen. You know who heeft zijn ziel opgedeeld in 7 delen en ingebracht in verschillende objecten, zogenaamde Horcruxes. Taak voor Harry en co om deze Horcruxes te localiseren en te vernietigen. Maar dat blijkt een klus met heel wat hobbels en tegenslagen...

Mijn oordeel: Ik heb alle delen nu gelezen en eerlijk gezegd ben ik al vanaf deel 5 een stuk minder geboeid. Hoe merk ik of een boek me heeft geboeid? Wanneer ik me na een half jaar weinig of zelfs niets kan herinneren van het gelezen verhaal. Uiteindelijk geldt voor mij toch dat wanneer iets beklijft, het me écht interesseert. Zo ook bij boeken.
De Harry Potter verhalen zijn leuk, spannend en zitten goed in elkaar, maar uiteindelijk is het steeds hetzelfde verhaaltje. De reeks had voor mij korter gemogen. In dit laatste deel begon ik écht aan Harry-Potter-moeheid te lijden. Hoe goed het verhaal ook in elkaar stak. Mijn favoriet is en blijft Boek 4 Harry Potter and the Goblet of Fire.
Ik ben wel héél benieuwd wat andere lezers vinden van deze hele Potter-reeks. Delen jullie mijn mening, of waren jullie Potter-maniak tot het bittere einde? Wat vonden jullie het beste deel?

Eindoordeel: ***

10 augustus 2009

Essays in love - Alain de Botton

In't kort:
Deze roman gaat over de liefdesrelatie van het hoofdpersonage (naam wordt niet vernoemd) met Chloe. We doorlopen alle fasen van een typische liefdesrelatie, van het halsoverkop verliefd worden over de eerste kus tot de eerste barstjes enzovoort.
Alle fasen worden als hoofdstuk weergegeven en door middel van voornamelijke filosofische stromingen geduid.

Mijn oordeel:
Dit is eigenlijk een re-read na pakweg 14 jaar toen we hem als verplicht leesvoer aangeboden kregen. Als de wat fatalistische (op liefdesgebied) tiener die ik toen was, had ik het boek onvoldoende goed kunnen / willen inschatten.

Want het is best een leuk boek, op voorwaarde dat je zelf de fasen hebt meegemaakt die hier een voor een ontleed worden. Want deze roman is voornamelijk een makkelijker manier voor De Botton om een quasi wetenschappelijke verhandeling over het fenomeen liefde (in al zijn facetten) te schrijven. En daar is De Botton het beste om bekend: het toegankelijk maken van filosofische denkwijzen door middel van toegankelijker thema's. Zekdempel besprak hier al De Bottons visie op werken, ook zijn "Consolations of Philosophy' past in dit rijtje (voor elke triest makende gebeurtenis is er wel een filosoof die je kan gebruiken om je er weer bovenop te helpen (ook een aanrader)).

Het enige (kleine) probleem daarmee is natuurlijk dat dit boek enigszins tussen twee stoelen valt. Het is niet echt een roman, want daarvoor wordt het verhaal te vaak onderbroken maar het is ook geen verhandeling want daarvoor is er teveel verhaal.
Geen nood, echter, want de injectie van de filosofische gedachtengang maakt dit wel een grappig boek. De complete deconstructie van het fenomeen liefde door iemand die er op dat moment mee geconfronteerd wordt heeft namelijk iets absurds. En uiteraard zijn bepaalde stukken gewoon ook herkenbaar (het geven van andere namen, het hebben van betekenisvolle gezamenlijke herinneringen of grapjes...). Al loopt de relatie in dit boek anders dan die van mij en Inez.

Sowieso houd ik wel van dit soort boeken die op een leuke manier aan filosofie en (in zekere zin) gedragswetenschap doen. Maakt het allemaal minder zwaar en academisch. En daar is niets mis mee. Het krijgt de boodschap gemakkelijker overgedragen.

Eindoordeel:
Gewoon leuk. ***1/2

5 augustus 2009

The History of Love - Nicole Krauss

In't kort:
Leopold (Leo) Gursky is een een oude slotenmaker die terugblikt op een leven vol leegte nadat hij de liefde van zijn leven Alma (en hun liefdeskind Isaac) is kwijtgeraakt. Zij woonde in Amerika ten tijde van WOII. Ze dacht dat hij in die tijd, achtergebleven als Jood in Polen, overleden was. Toen hij later ook opdook in Amerika, was zij was ondertussen getrouwd met een andere man die zich over haar en haar zoontje wilde ontfermen.
Tijdens zijn tijd in Polen schreef Leo aan een roman waarvan het manuscript verloren is gegaan.

Alma Singer is vernoemd naar het hoofdpersonage uit het boek "The History of Love" van een zekere Zvi Litvinoff. Na de dood van haar vader probeert Alma haar leven en dat van haar moeder en broertje weer zin te geven door op zoek te gaan naar meer informatie over de Alma uit dit boek.

Mijn oordeel:
Dit boek gaat vooral over zoektochten. Leo is op zoek naar de betekenis van zijn leven dat achter hem ligt. Hij begint terug te schrijven om terug te vinden wat zijn leven ooit mooi maakte (de tijd met Alma voor WOII) en gaat op zoek naar Isaac. Alma is op zoek naar de betekenis van het leven dat voor haar ligt. Door alle personages hun eigen verteller te laten zijn, ga je mee op die zoektocht.

Nicole Krauss is de vrouw van Jonathan Safran Foer en je merkt dat hij en zij dezelfde school of writing genegen zijn. Ook hier vind je dus verschillende schrijvers of personages die aan het woord zijn. Tussendoor krijg je dan uittreksels uit het boek The History of Love waar de mysterieuze Alma in voorkomt. Dit is allemaal mooi geschreven en beschreven en alles is ook best ontroerend. Alleen: dit boek heeft de 'pech' dat ik het gelezen heb nadat ik Foers boeken heb gelezen. En ik merkte dat ik blijkbaar een saturatiepunt heb bereikt wat deze stijl betreft. Het is vast de cynicus in mij die limieten stelt aan hoeveel emotie en romantiek ik laat binnensijpelen :-). Waar sommige passages raak geschreven zijn, missen ze toch hun doel omdat ik herken wat de schrijfster probeert. Waar sommige passages wondermooi beschreven of situaties leuk en origineel zouden kunnen zijn, kreeg ik een soort van déjà-lu. Daarom greep het me minder dan bijvoorbeeld "Everything is Illuminated". Maar ook alleen maar om die reden.

Los daarvan echter een mooi boek en een ontroerend verhaal.

Eindoordeel:
*** (maar had ik dit eerst gelezen, dan vast meer)